Hoe verrassend het ook mag lijken: de fopspeen vermindert het risico op wiegendood met 92 %! Meer nog: de fopspeen doet de schadelijke effecten teniet van de risicofactoren, zoals op de buik liggen, slapen in het bed van de ouders of een te soepele matras.
Wat kunnen we doen tegen wiegendood?
Dankzij de talrijke preventiecampagnes is het aantal gevallen van wiegendood sterk gedaald. De campagnes wilden de ouders aanmoedigen om de omgevingsrisico's voor hun baby onder de één jaar uit te schakelen: niet op de buik liggen, rokerige of oververwarmde vertrekken vermijden, geen te soepele matras, geen dekens of hoofdkussen, het kind niet in het bed van de ouders leggen enz.
Toch blijft wiegendood de belangrijkste oorzaak van kindersterfte. Alle nieuwe preventiemaatregelen zijn dan ook welkom. Het is in die context dat verschillende auteurs al hebben benadrukt dat baby's die met een fopspeen slapen, minder risico lopen. Een studie heeft die bevinding niet alleen bevestigd, maar ook uitgebreid. Tijdens de studie werden de moeders bevraagd van 185 baby's die overleden aan wiegendood. Daarbij werd de vergelijking gemaakt met meer dan 300 andere baby's zonder specifieke problemen. Slechts 4 % van de overleden kinderen sliep de laatste keer met een fopspeen, tegen 27 % van de kinderen in de controlegroep. Rekening houdend met de andere risicofactoren daalt het risico op wiegendood met 92 % dankzij het gebruik van de fopspeen. Die daling blijkt het grootst als de baby in een risicohouding ligt: op de buik of op de zij, in het bed van zijn rokende moeder of op een zachte matras. Met andere woorden: de bovengenoemde factoren verhogen weliswaar het gevaar voor wiegendood bij kinderen die zonder fopspeen slapen, maar niet bij baby's die met een fopspeen slapen. Dat "ding" kan dus de risicofactoren uitschakelen.
Via welk mechanisme biedt de fopspeen bescherming?
De zuigbewegingen zouden de neurologische ontwikkeling van de bovenste luchtwegen bevorderen. Verder wordt verondersteld dat het handvatje van de fopspeen mechanisch inwerkt op het vrijmaken van de luchtwegen, vooral als de baby op zijn buik ligt of op een soepele matras. Fopspenen hebben een afgerond handvatje dat de luchtstroom tussen mond en neusgaten zou kunnen wijzigen. Op die manier kunnen ze zuurstoftekort (hypoxie) vermijden wanneer het kind op zijn gezichtje ligt, aangezien het ronde, harde handvatje een kleine opening laat voor de luchttoevoer. Dat is echter geen reden om, in afwachting dat dit resultaat bevestigd wordt, uw baby bij u in bed te nemen of hem op zijn buik te laten slapen. Hij moet altijd op zijn rugje slapen, in zijn eigen bedje, met een vrij harde matras, zonder deken of hoofdkussen en in een niet te warme en rookvrije kamer. En laat uw kind altijd slapen met een fopspeen.
D-K Li et coll., British Medical Journal, versnelde publicatie online op 9 december 2005.