De diagnose "seksuele ambiguïteit" wordt meestal gesteld in de neonatale periode en is een spoedgeval, kwestie van het kind zo snel mogelijk een geslacht te kunnen toekennen. Bij meisjes wordt soms een clitorisoperatie uitgevoerd, maar uit de resultaten van een studie blijkt dat zo'n operatie aanzienlijke gevolgen kan hebben voor de seksuele functie in de volwassenheid.
Hoe en wanneer ontwikkelt seksuele ambiguïteit zich?
De normale seksuele ontwikkeling is het gevolg van de complexe aaneenschakeling en combinatie van de geprogrammeerde genetische en hormonale verschijnselen. De differentiatie van de geslachtsorganen wordt bepaald door de twee geslachtschromosomen: XY bij de man, XX bij de vrouw. Het Y-chromosoom leidt bij het embryo tot de vorming van testikels; is het afwezig, dan ontwikkelen er zich eierstokken. Aanvankelijk is het embryo seksueel bipotentieel. De differentiatie - met name de vorming van testikels of eierstokken - heeft pas plaats na de 6de week. De inwendige geslachtsorganen (bijbal en zaadleider bij de man, eierstokken en baarmoeder bij de vrouw) vormen zich uit gemeenschappelijke embryonaire structuren: de kanalen van Wolff, die aan de oorsprong liggen van de mannelijke geslachtswegen, en de kanalen van Müller, die aan de oorsprong liggen van de vrouwelijke geslachtswegen. Testosteron, het belangrijkste mannelijke geslachtshormoon, dat geproduceerd wordt door de testikels, bevordert de groei van de kanalen van Wolff en remt de groei van de kanalen van Müller af. Bij afwezigheid van testosteron ontwikkelen de kanalen van Müller zich. Rond de 15de week van de zwangerschap verschijnen de uitwendige geslachtsorganen. De aanwezigheid van testosteron leidt tot de vorming van de mannelijke geslachtsorganen, bij afwezigheid van het hormoon ontwikkelen zich de vrouwelijke geslachtsorganen. Samengevat: de mannelijke differentiatie is een vroegtijdig en actief fenomeen, de vrouwelijke differentiatie een laattijdig en passief fenomeen. En de masculinisering van een vrouwelijke foetus kan alleen maar verklaard worden door een teveel aan viriliserende hormonen. We spreken van echt hermafroditisme als eenzelfde persoon de voortplantingsorganen heeft van beide geslachten, van mannelijk pseudo-hermafroditisme als er tegelijk sprake is van twee testikels en ambigue uitwendige geslachtsorganen, en van vrouwelijk pseudo-hermafroditisme als er tegelijk sprake is van twee eierstokken en ambigue uitwendige geslachtsorganen. Bij echt hermafroditisme moet snel besloten worden welk geslacht het kind zal krijgen, om ernstige psychologische identificatieproblemen te vermijden. Een hormonale behandeling moet een normale puberteit waarborgen.
Gevolgen van een clitorisoperatie
Bij kinderen die seksuele ambiguïteiten vertonen, moet er vaak tijdens de vroege kinderjaren een operatie uitgevoerd worden om de clitoris te verkleinen. Om de gevolgen van zo'n operatie te bestuderen, werden 39 volwassenen gerekruteerd die als kind seksueel ambigu waren en als meisje opgevoed werden. Ze kregen een vragenlijst toegestuurd, om hun seksuele functie te evalueren. De medische dossiers werden geanalyseerd en er werden gynaecologische onderzoeken uitgevoerd. 28 van de 39 proefpersonen hadden seksuele betrekkingen gehad, maar bij iedereen waren ze problematisch verlopen. De 18 vrouwen die een clitorisoperatie hadden ondergaan, vertoonden in vergelijking met de 10 vrouwen bij wie deze operatie niet was uitgevoerd, een hoger ongevoeligheidspercentage (78 %), en 39 % van hen kon geen orgasme krijgen. Een clitorisoperatie kan dan ook de seksuele functie in de volwassenheid verstoren. Er moet dringend grondig nagedacht worden over dit onderwerp, om de ouders en de patiënten die dit soort operatie overwegen goed te kunnen informeren.