Net als prostaat- en borstkanker zou schildklierkanker overgediagnosticeerd en overbehandeld worden. Experts waarschuwen voor dit fenomeen dat toe te schrijven is aan de verbetering van de opsporingsmethodes. Het feit dat men almaar kleinere tumoren opspoort waarvan niet te voorspellen is hoe gevaarlijk ze zijn en hoe ze zullen evolueren, leidt tot overbodige en soms schadelijke therapieën.
Schildklierkanker: van overdiagnose naar overbehandeling
Het aantal vastgestelde gevallen van schildklierkanker is sterk gestegen (in de Verenigde Staten zou het in dertig jaar verdrievoudigd zijn en gestegen zijn van 3,6 gevallen naar 11,6/100.000 nu). Dat is gedeeltelijk te danken aan de nieuwe screeningstechnieken met medische beeldvorming die almaar kleinere letsels aan de schildklier kunnen opsporen. Maar nogal wat van die letsels evolueren maar heel weinig en zouden genoeg hebben aan een eenvoudige medische follow-up. Dat is het geval voor de zogenaamde papillaire microkankers die goed zijn voor 80% van de gevallen van schildklierkanker. De prognose voor deze kanker is heel goed : 99% overlevingskansen met 20 jaar.
Angst voor kanker leidt tot overdreven behandelingen
Maar als men het tegen een patiënt over kanker heeft, is de argwaan soms erger dan de kwaal. Bij wijze van voorzorg worden dan de therapieën opgestart (operatie, radioactief jodium, hormoonbehandeling). Dat gebeurt volgens de experts te vaak onnodig en kan ook leiden tot bijwerkingen die zelfs schadelijk zijn.
Maar uit een studie in het kader van overdiagnose blijken personen die voor eenvoudige follow-up gekozen hebben niet aan de ziekte te sterven. Erger nog, de therapieën brengen extra risico’s mee: de operatie, bijwerkingen van het radioactief jodium (ontsteking van de speekselklieren, leukemie), hormoonbehandeling voor de rest van het leven.
Experts raden daarom aan om de term kanker te laten vallen als men het heeft over papillaire tumoren van kleine omvang en die te vervangen door « microkankers». Dat zal de diagnose relativeren en agressieve therapieën die misschien niet nodig zijn vermijden.
Juan P. Brito (Mayo Clinic), British Medical Journal, 27 août 2013, http://www.bmj.com/press-releases/2013/08/27/analysis-thyroid-cancer-zealous-imaging-has-increased-detection-and-treatm. Le Quotidien du Médecin, 28 août 2013.