Als onze LDL-cholesterol –de cholesterol die slecht is voor ons hart – te hoog is, moeten we die omlaag zien te krijgen om cardiovasculaire problemen zoals een hartaanval of een beroerte te voorkomen. Dat kan op twee manieren: via een cholesterolarm dieet en met geneesmiddelen, de zogenaamde statines. Hoe doeltreffend zijn beide manieren?
Statines of een dieet? Alles hangt van de situatie af
De cholesterolverlagende diëten proberen vooral de slechte vetten – dat zijn verzadigde vetten en/of vetten van dierlijke oorsprong – uit onze voeding te weren. En ze werken wel degelijk: «Een goed dieet kan de LDL-cholesterol in het bloed met 15 of zelfs 20 milligram naar omlaag halen. Soms volstaat dat om het cholesterolgehalte weer op een niveau te krijgen dat ongevaarlijk is voor de patiënt», aldus prof. Olivier Descamps, cardioloog in het Saint-Luc Ziekenhuis, medisch expert bij de Belgian Lipid Club en voorzitter van de vereniging BELCHOL (Vereniging van Belgische patiënten met familiale hypercholesterolemie).
Statines zijn geneesmiddelen en halen het cholesterolgehalte veel forser naar omlaag, met 30, 40 of zelfs 50mg. Ze worden dan ook gebruikt voor mensen met een hoog risico op hart- en vaatproblemen. Dat zijn:
- Mensen die eerder al hartproblemen gehad hebben.
- Mensen met familiale hypercholesterolemie die al sinds hun kindertijd een te hoge cholesterol hebben en bij wie de schade dus snel moet worden ingedijkt.
- Diabeteslijders : diabetes vergroot zelf ook het risico op hartproblemen.
- En mensen met meerdere risicofactoren.
Mensen met een te hoog LDL-cholesterolgehalte maar die nog relatief jong zijn en geen andere risicofactoren hebben, zullen over het algemeen eerder de raad krijgen om hun leefgewoonten aan te passen. «Het is te vergelijken met een student die zich op de examens voorbereidt», vertelt prof. Descamps. «Als je vroeg genoeg begint te studeren en de leerstof in de loop van het jaar hebt bijgehouden, heeft het geen zin om een eindsprint in te zetten en je kapot te blokken. Maar als je twee maanden voor de examens in actie schiet, moet je er fors tegenaan gaan!»
De beste oplossing: dieet en statines combineren!
De keuze: een dieet of statines, bestaat in feite niet. Elke behandeling met statines moet namelijk gepaard gaan met een dieet! Wie medicatie neemt maar niet op zijn voeding let, zal minder effect hebben van zijn behandeling. De gezondheid van ons hart- en vaatstelsel beperkt zich ook niet tot het cholesterolgehalte, aldus prof. Olivier Descamps: «Ook oxidatie speelt een rol in de vorming van atheroomplaques (verdikking van de slagaderwand) en veel groenten en fruit eten levert net antioxiderende stoffen. Een evenwichtige voeding zal ook bescherming bieden tegen diabetes.»
Samengevat kunnen we stellen dat een voeding die goed is voor het hart zou moeten volstaan om een te hoge cholesterol te voorkomen: «Als iedereen van jongs af aan op de juiste manier zou eten, zouden veel cardiologen zonder werk komen te zitten!», sluit prof. Descamps grappend af. Maar in de zwaarste gevallen zijn statines wel degelijk op hun plaats. Ze verminderen het hartrisico op een efficiënte een heel snelle manier. Maar ze moeten altijd hand in hand gaan met een dieet!
Prof. Olivier Descamps, cardioloog in het Saint-Luc Ziekenhuis, medisch expert bij de Belgian Lipid Club en voorzitter van de vereniging BELCHOL (Vereniging van Belgische patiënten met familiale hypercholesterolemie).