De logopedist(e) is vooral bekend voor zijn (haar) begeleiding van kinderen met spraakstoornissen. Articulatie-, spraak-, taal-, reken- en redeneerstoornissen worden immers al op heel jonge leeftijd opgespoord en aangepakt. Logopedie is echter veel ruimer en kan ook nuttig zijn bij bejaarden.
Het communicatievermogen staat centraal in de logopedie
Communiceren betekent: veel instrumenten inschakelen om gedachten te uiten. Met de leeftijd verouderen sommige van die instrumenten, vooral dan de stem, waarvan het timbre en de intensiteit veranderen. Bejaarden hebben soms een bevende stem. Toch is de "tand des tijds" niet de enige factor die het communicatievermogen aantast: ook allerlei aandoeningen kunnen daartoe bijdragen. Zodra ze gediagnosticeerd (door de KNO-specialist of de neuroloog) en eventueel behandeld zijn, is bijkomende begeleiding door een logopedist altijd heilzaam. Op die manier kan de patiënt zijn capaciteiten optimaal benutten.
Tanden dienen niet alleen om te eten!
Het spreekt misschien vanzelf, maar het wordt al te gauw vergeten: het verlies van tanden is bij bejaarden een uiterst frequente oorzaak van articulatiestoornissen. De algemene architectuur van de mond verandert, en de spieren van de wangen, de lippen en zelfs de tong worden minder veerkrachtig. Daardoor verzwakt de stem en kan ze "neuzelend" worden. De articulatie van medeklinkers, vooral dan de "f" en de "v" (de labiodentalen), en van de "t", de "d" en de "n" (de apicalen en alveolaren), wordt onduidelijk. In dat geval stelt de logopedist(e) oefeningen voor om de spieren te versterken. Of die nut hebben, hangt echter sterk af van de therapietrouw en de motivatie van de persoon in kwestie.Tandprothesen zijn zeer nuttig, op voorwaarde dat ze op de juiste manier gedragen worden. Vermagering kan daarbij voor problemen zorgen: vaak gebeurt het dat, als de persoon zijn mond opendoet, zijn gebit loskomt. Daardoor is hij verplicht om geforceerd te spreken, om zijn gebit binnensmonds te houden, waardoor hij een moeilijk verstaanbaar gemompel produceert. Ook tandvleesletsels, slijmvliesletsels (wrijvingspunten, slechte hygiëne) en een schimmelinfectie kunnen de articulatie hinderen; de stem wordt dan onduidelijk.
Thevenon A. en Pollez B., Abrégés Rééducation Gériatrique. Ed Masson : 85-94.