Een hartinfarct komt niet vanzelf. Zoals alle andere hart- en vaataandoeningen zijn hartaanvallen niet langer de exclusieve zaak van vrouwen in de menopauze die de zestig voorbij zijn; ook almaar meer jonge vrouwen krijgen ermee te maken. Ze betalen daarmee een hoge prijs voor hun moderne leefstijl die tal van gezondheidsrisico’s inhoudt.
Hartinfarcten zijn een vrouwenkwestie geworden
Almaar meer jonge vrouwen - vrouwen onder de zestig - krijgen een hartinfarct, een alarmerende ontwikkeling. Het aantal ziekenhuisopnames is vooral in de groep van de 45- tot 54-jarigen sterk gestegen. Op de afdelingen intensieve verzorging in Frankrijk is het aandeel van de vrouwen die door een infarct in het ziekenhuis belanden van minder dan 10% in 1995 gestegen naar meer dan 20% in 2010. De voorbije vijftien jaar is het aantal hartinfarcten bij vrouwen onder de vijftig verdrievoudigd. Vandaag is het de belangrijkste oorzaak van cardiovasculaire sterfte bij vrouwen.
Oestrogenen zijn niet almachtig
Vrouwen gaan er nog te vaak ten onrechte van uit dat hun vrouwelijke hormonen hen beschermen tegen alles en nog wat en daar betalen ze een prijs voor. Het beschermend effect van de oestrogenen gaat namelijk verloren door risicogedrag op het vlak van leefhygiëne en door bepaalde aandoeningen zoals diabetes. Helaas vertonen almaar vrouwen dergelijk risicogedrag. Prof. Mounier-Vehier, hoofd van de dienst cardiologie in het CHRU van Lille, legt uit hoe het beschermend effect van de hormonen stilaan wegvalt: «Voor hun vijftigste worden vrouwen die geen risicofactoren hebben, wel degelijk beschermd door hun oestrogenen. Die laatste gaan de aggregatie van bloedplaatjes tegen (en verhinderen zo de vorming van bloedklonters die een trombose kunnen veroorzaken), ze zijn vasorelaxant (hebben een ontspannende werking op de bloedvaten) en antiproliferatief (de ader gaat niet abnormaal in volume toenemen). De natuurlijke oestrogenen bevorderen het goede metabolisme van de cholesterol en bieden bescherming tegen diabetes. Maar alles verandert in de menopauze. Op enkele jaren tijd halen vrouwen hun risicoachterstand op de mannen in of steken ze hen zelfs voorbij. Vrouwen cumuleren namelijk verschillende handicaps: hun aders zijn kleiner dan die van mannen en zijn gevoeliger voor de toxische effecten van tabak en cholesterol, van diabetes en van stress. Bij vrouwen ontwikkelen de atheroomplaques (plekken met vet) zich in de slagaders bovendien meer naar binnen toe, waardoor de ader sneller vernauwt en verstopt raakt».
In de menopauze stopt de productie van oestrogenen en worden vrouwen vatbaar voor het beruchte metabool syndroom. Ze ontwikkelen abdominale obesitas (overgewicht rond de buik) die de aanmaak van slechte cholesterol (de LDL-cholesterol) stimuleert, ontstekingen bevordert en insulineresistentie veroorzaakt, en dat is de eerste stap naar diabetes. Het metabool syndroom werkt het proces van arteriële atheromatose (vorming van atheroomplaques in de aders) versneld in de hand.
Op basis van een interview met dr. Christelle Diakov, cardioloog in het ‘unité Cardiologie médicale et interventionnelle’ (Institut Mutualiste Montsouris) en prof. Claire Mounier-Vehier, cardioloog in het CHRU van Lille (diensthoofd) en eerste ondervoorzitter van de ‘Fédération française de cardiologie’.