Vlees heeft een nogal slechte reputatie. Het zou verantwoordelijk zijn voor darmkanker, cardiovasculaire ziektes en diabetes, maar het zou ook onze planeet vervuilen en tot dierenmishandeling leiden.
En toch heeft niet iedereen zin om vegetariër te worden.
Welk vlees moeten we kiezen en hoeveel moeten we ervan eten?
Wat is vlees?
Volgens de definitie in het woordenboek is vlees een levensmiddel afkomstig uit het spierweefsel van dieren, vooral dan zoogdieren en vogels. Volgens de Wereldorganisatie voor diergezondheid en de Europese Gemeenschap zijn het alle eetbare onderdelen van een dier: het vlees, het vet, de zenuwen, de ingewanden, de organen en het bloed. Kortom, het hele beest, behalve de botten.
Er bestaan massa’s zoogdieren en vogels en dus moeten we eigenlijk over vleessoorten spreken (in het meervoud).
In deze vleessoorten onderscheidt men:
- rood vlees bevat naast rundvlees ook schapenvlees (en lamsvlees) en paardenvlees;
- wit vlees is varkensvlees, kalfsvlees, gevogelte (eend, kalkoen, gans, parelhoen, kip) en konijn
- en donker vlees of wild (dieren met pluimen of haar). Dat wordt minder gegeten en kunnen we hier dan ook buiten beschouwing laten.
Niet alle rood en wit vlees heeft dezelfde voedingswaarden.
Is rood vlees slecht voor de gezondheid?
We worden overspoeld door studies die aantonen dat de consumptie van rood vlees - vooral dan rundvlees - onze levensverwachting aanzienlijk kan verkorten omdat we er kanker door kunnen krijgen (meer bepaald darmkanker), cardiovasculaire ziektes, obesitas of diabetes. Het risico schommelt al naargelang de studies tussen 13 tot 50 % bij dagelijkse porties van 100 tot 250 g.
Wie obesitas heeft omdat hij slechte genen heeft en/of te veel vette en gesuikerde levensmiddelen naar binnen werkt, mag er bijna van op aan dat de dagelijkse steak een echte seriemoordenaar wordt. Zeker als hij een genetische variant heeft op het chromosoom 10. Volgens nog recentere studies zou dat de ontwikkeling van darmkanker nog bevorderen.
De grootste boosdoeners zijn de verzadigde vetzuren, de omega-vetzuren en het ijzer dat rood vlees ruimschoots bevat. Ook de bereidingswijze - op de barbecue en/of te sterk gegrild - speelt een grote rol. Natrium, nitrieten en andere ongezonde bewaarstoffen worden dan weer industrieel gebruikt en verwerkt.
An Pan, Qi Sun, Adam M. Bernstein, Matthias B. Schulze, JoAnn E. Manson, Meir J. Stampfer, Walter C. Willett, Frank B. Hu. Red Meat Consumption and Mortality: Results From 2 Prospective Cohort Studies. Arch Intern Med. 2012;0(2012):archinternmed.2011.2287.
Pan, A., Sun, Q. et al. «Red meat consumption and risk of type 2 diabetes: 3 cohorts of US adults and an updated meta-analysis», The American Journal of Clinical Nutrition, 2011.
Discovery sets first step towards identification of genetic variants linked to carcinogenic risk from diet and nutrition, eurakalert, 24 octobre 2013.