Wist u dat de tomaat een vrucht is? Ze levert weinig energie, maar haar voedingswaarde stijgt als ze gekookt wordt. Tomatensaus: het geheim van de gezondheid van zuiderlingen?
Een tomaat is rijk aan water, maar bevat nauwelijks meer dan 15 kcal per 100 g, bitter weinig dus. Ze bevat weliswaar weinig vezels, die geconcentreerd zitten in het vel en de pitten (verwijder ze dus niet!), maar wel veel zeer interessante microbestanddelen. Ze is dan ook een echte kaliumbom en ook een rijke bron van fosfor en magnesium. De mineralen voegen zich samen met de organische zuren, wat residu's oplevert met alkaliniserende (basische) eigenschappen. Vandaar dat de tomaat, ondanks haar zure smaak, bijdraagt tot het behoud van een goed zuur-basenevenwicht en op die manier de spijsvertering bevordert. Met haar zurige smaak is de tomaat ook een geliefd aperitiefhapje. Ze stimuleert immers de spijsverteringssappen. Ze is ook rijk aan oligo-elementen: ijzer, zink, kobalt, nikkel, fluor, borium, selenium,
Een flinke dosis vitamines
Tomaten bevatten veel vitamines, allereerst vitamine C, waarvan het gehalte kan variëren van 10 tot 30 mg per stuk. De maximumhoeveelheid (20 mg en meer) vinden we terug in veldtomaten in volle seizoen (juni tot september). Dat is een aanzienlijk pluspunt, want de aanbevolen dosis vitamine C voor volwassenen bedraagt 70 mg per dag, en de tomaat is ongetwijfeld één van de meest geconsumeerde planten in België. De tomaat is ook rijk aan bètacaroteen of provitamine A, een krachtige antioxidant waaraan de vrucht voor een klein deel haar rode kleur dankt. Ook de vitamines uit de B-groep zijn talrijk en rijkelijk vertegenwoordigd.
Lycopeen en kanker
Haar grootste voedingswaarde heeft de tomaat echter te danken aan lycopeen, een bijzonder krachtige antioxidant die ook voor het grootste deel verantwoordelijk is voor de rode kleur (hoe roder de tomaat, hoe meer lycopeen ze bevat). Verschillende epidemiologische studies in Italië (aha, de bolognesesausen ) hebben aangetoond dat regelmatig tomaten op het menu zetten de kans op sommige kankers, vooral dan van het spijsverteringskanaal, vermindert. Andere studies suggereren dat mannen die veel tomaten eten, aanzienlijk beschermd zijn tegen prostaatkanker. Ten slotte wordt ook vermoed dat tomaten een heilzame rol spelen bij de preventie van cataract en maculopathie (degeneratie van de macula die tot blindheid kan leiden). Lycopeen heeft evenwel een bijzondere eigenschap: zijn biologische beschikbaarheid neemt toe bij het koken. Met andere woorden: hoe langer de tomaat gekookt wordt, hoe beter het lycopeen wordt opgenomen. Een rauwe tomaat bevat dus minder lycopeen dan tomatensaus, ketchup of tomatensoep