Zelfmoord bij jongeren, hoe verklaren?

Wat drijft een adolescent tot zelfmoord?Stéphanie Astori: Zelfmoord kan meerdere oorzaken hebben:

• het kan gaan om liefdesverdriet,
• problemen op school,
• een problematische gezinssituatie.

Ook de ernst van de oorzaken van de zelfmoord kan sterk variëren, gaande van incest tot een veel minder “ernstige” voorbijgaande crisis. Maar het is steeds een situatie die de adolescenten slecht aankunnen.Als ze tot de daad overgaan, is dat niet zozeer omdat ze willen sterven, maar wel om een eind te maken aan die pijnlijke situatie. De zelfmoord is over het algemeen niet gepland, zoals bij depressieve mensen; het is een instinctieve daad die soms niets meer met de werkelijkheid te maken heeft en waarbij fantasieën een belangrijke rol spelen.

Fantasieën... wat wil dat zeggen?Stéphanie Astori: Dat is vrij specifiek voor ongelukkige adolescenten die de indruk hebben dat men niet van hen houdt of hen niet begrijpt. Sommigen “fantaseren” over hun dood en de gevolgen ervan: ze beelden zich dan hun begrafenis en het verdriet van hun familie in. Een manier om de situatie te keren, maar ook een manier om “af te rekenen” met de idee: “Je hebt me niet begrepen, je ziet nu wat de gevolgen zijn.” Dergelijke fantasieën kunnen gaan over het gezin of de partner na het verbreken van een liefdesrelatie. In dat geval is er trouwens vaak een echt probleem van scheiding: het liefdesverdriet reactiveert angstgevoelens die de adolescent als kind heeft beleefd. Jonge meisjes zijn wat dat betreft “gevoeliger” voor zelfmoord omdat ze hun lijden veel meer verinnerlijken dan jongens die hun gevoelens openlijk tonen, bijv. door ruzie te maken.

Hoe kunnen we dergelijke adolescenten opsporen?Stéphanie Astori: Een droevige adolescent die in niets nog zin heeft of die spreekt over zelfmoord, geeft daarmee signalen die au sérieux moeten worden genomen, in tegenstelling met tot wat vaak wordt gedacht. Vele ouders denken dat adolescenten die zeggen dat ze zich van kant zullen maken, dat niet zullen doen. Dat is fout en de statistieken bewijzen het. In 80% van de gevallen van zelfmoord werden voordien min of meer duidelijke signalen uitgezonden. Nog een mythe: “Men mag met adolescenten niet over zelfmoord spreken, want dat zou ze net op het idee kunnen brengen.” Dat is absoluut fout! Als een adolescent over zelfmoord spreekt, moet men met hem/haar praten om na te gaan of het een abstract of een concreet idee is. Als de adolescent in detail spreekt over de methode die hij wil toepassen, is de kans groot dat hij tot zelfmoord zal overgaan. Een dergelijke adolescent moet absoluut worden begeleid en zo nodig in het ziekenhuis worden opgenomen, ook als hij daar niet mee akkoord gaat, om hem in veiligheid te brengen. Zelfmoord, zelfs een mislukte zelfmoord, is steeds een zeer ernstige daad die nooit mag worden onderschat of vergoelijkt.

Voor meer informatie

Boeken over het onderwerp: http://allserv.rug.ac.be/~cvheerin/indexnl.htmlAndere sites : http://www.jongeren-en-depressie.org/fr/jong_suicide.htm