Waterpokken is een van de klassieke kinderziektes. Het kleine broertje ervan dat vooral bij volwassenen voorkomt - zona of gordelroos - is minder bekend. Waterpokken en zona worden nochtans door een en hetzelfde virus veroorzaakt: het VZV of varicella zoster virus.

Eén virus, twee infecties
Het VZV of varicella zoster virus is enig in zijn soort: het manifesteert zich op twee manieren, maar met een interval van verschillende jaren. In de kindertijd is het virus verantwoordelijk voor een bekende ziekte: waterpokken. Meer dan 90% van de kinderen worden voor hun tiende verjaardag met het virus besmet. Kinderen die eenmaal waterpokken hebben gehad, raken het virus nooit meer kwijt. Het blijft in hun lichaam zitten en houdt zich in een niet-actieve vorm schuil in bepaalde zenuwcellen, het ganglion spinale. Daar kan het in latente toestand, een soort sluimertoestand dus, jarenlang - voor 80% van de patiënten zelfs levenslang - onopgemerkt blijven zitten. Maar bij een op de vijf mensen wordt het virus opnieuw actief - meestal is dat na hun vijftigste - en manifesteert het zich dan als zona of gordelroos.
Hetzelfde virus, maar andere symptomen
We kennen waterpokken en de bekende puistjes maar al te goed: die kleine, met helder vocht gevulde blaasjes die zo veel kinderen jeuk bezorgen. Deze huiduitslag gaat in principe gepaard met lichte tot matige koorts en droogt na twee tot drie dagen op tot korstjes. In tegenstelling tot waterpokken is zona een gelokaliseerde ziekte. Als het VZV-virus opnieuw actief wordt, verspreidt het zich in de vorm van puistjes over de hele lengte van de zenuw waarin het verstopt zat. Daarom treedt zona vaak slechts aan één lichaamshelft op. Het ziet er dan uit als een band die de aangetaste zenuwbaan volgt. Dat kan op de borstkas zijn, op de buik, maar soms ook in het gezicht. Zona veroorzaakt ook felle pijn en een branderig gevoel, iets wat bij waterpokken niet het geval is. Dat branderige gevoel houdt soms nog maanden na de infectie aan als de huidletsels zelf al volledig verdwenen zijn.
Prof. David Tuerlinckx, afdeling Pediatrie en Infectieziektes in het CHU Dinant Godinne. http://medecine-pharmacie.univ-rouen.fr/servlet/com.univ.collaboratif.utils.LectureFichiergw?ID_FICHIER=8141. http://www.chups.jussieu.fr/polys/viro/poly/POLY.Chp.2.3.html