Psychosomatische ziekten worden vaak als pseudoziektes beschouwd. Maar ze zijn wel degelijk echt.
Typisch aan deze ziekten is dat de oorzaak van psychische aard is.
Wat is een psychosomatische ziekte? Is het wel een echte ziekte?
We spreken van een psychosomatische ziekte als een psychische factor of gebeurtenis een belangrijke rol speelt in het ontstaan, het verloop of het weer verdwijnen van een ziekte. De psychische factor kan ook slechts als cofactor optreden in het ontstaan van de ziekte.
Het is niet omdat een ziekte een grote psychische component heeft dat het geen echte ziekte is.
De pijnklachten en symptomen die iemand met een psychosomatische ziekte heeft, zijn wel degelijk echt. De ziekte kan perfect evolueren naar een ernstige somatische ziekte.
Men mag trouwens mensen met hypochondrie niet verwarren met mensen die een psychosomatische ziekte hebben. Hypochonders hebben pijnklachten en symptomen die zelden objectief aangetoond worden met medische onderzoeken. Bij de tweede groep bevestigen de medische onderzoeken heel vaak de klachten van de patiënt.
Hoe kan de geest het lichaam ziek maken?
Omdat lichaam en geest nauw met elkaar verweven zijn.
Het zijn geen twee aparte entiteiten, zoals vandaag nog al te vaak wordt aangenomen. Iedereen heeft bijvoorbeeld al wel eens vastgesteld dat zijn hart sneller gaat kloppen als hij bang of opgewonden is.
Er bestaan diverse mechanismen die ertoe kunnen leiden dat de geest het lichaam ziek maakt.
Een van die mechanismen is stress. Er bestaan twee types stress:
- Stress die makkelijk te herkennen is: bijvoorbeeld bij een examen.
Bij dit soort stress zet de geest mechanismen in werking die de effecten van de stress op het hart en de rest van het lichaam verminderen. - Stress waarvan we ons niet bewust zijn en die ongemerkt toeslaat: een niet openlijk agressieve baas die zijn mensen bijvoorbeeld tiranniseert met kleine, dubbelzinnige opmerkingen.
De psyche herkent dit soort stress niet makkelijk en kan dus geen verdedigingsmechanismen in gang zetten.
Gevolg: de stress slaat over op het lichaam, dat die psychische klachten somatisch gaat uiten. De patiënt wordt ziek.
Het is trouwens aangetoond dat gebeurtenissen die ons psychisch aangrijpen onze weerstand kunnen verminderen. Enkele daarvan zijn angst, neurosen, rouw om een verlies, een breuk, enz.
Prof. Nicolas Zdanowicz, Université Catholique de Louvain CHU Mont-Godinne.
