Waarom zijn we ‘s winters vaker ziek?

Opvallend meer luchtweginfecties in de winter

Elke winter is er een duidelijke stijging van het aantal luchtwegaandoeningen, vooral dan van besmettelijke ziektes zoals verkoudheden, infectieuze bronchitis, griep, virale keelontsteking, enz.

Het fenomeen is door meerdere factoren te verklaren.

De koude lucht tast onze luchtwegen aan

De slijmvliezen van onze bovenste luchtwegen hebben als taak om de lucht te verwarmen voor ze in onze longen komt. Om dat te kunnen, scheiden de neusslijmvliezen vocht af (het fenomeen van de lopende neus), waardoor ze makkelijker uitdrogen en brozer worden. Maar de neusgangen zijn net de eerste barrière tegen microben en die kunnen nu dus makkelijker ons lichaam binnendringen.

De afkoeling van de luchtwegslijmvliezen tast ook de mechanismen aan die infecties moeten bestrijden. Ons afweersysteem werkt daardoor minder goed en daar profiteren de virussen en bacteriën profiteren van: ze vermeerderen zich sneller en makkelijker.  

Onze tip: adem de lucht niet rechtstreeks in door de neus, maar hou een sjaal voor uw neus.

Veel binnenzitten vergemakkelijkt de verspreiding van virussen

Als het koud is, zitten we meer binnen: «’s Winters krijg je grotere concentraties van mensen in gesloten en slecht verluchte ruimtes en dat vergroot het risico op kruisinfecties».

‘s Winters geven we onze microben met andere woorden veel makkelijker door.

Onze tip: verlucht elke dag alle kamers in uw woning en bureau gedurende 10 minuten door de ramen wijd open te zetten, ook als het koud is. Mijd ook langdurig contact met zieken.

De vervuilde lucht in huis tast onze luchtwegen aan

Door het feit dat we ’s winters in gesloten en slecht verluchte ruimtes zitten, krijgen we ook meer vervuilde lucht in huis. Die vervuiling zorgt voor irritatie van de luchtwegen, de slijmvliezen van de neus en de longen drogen uit en worden kwetsbaarder.

Onze tip: gebruik zo min mogelijk schadelijke producten. Ga voor biologische producten en natuurlijke middeltjes (witte azijn, zwarte schoonmaakzeep, enz.). En lucht de woning grondig als u er toch gebruikt. 

‘s Winters zijn de virussen agressiever

Sommige virussen - zoals het rhinovirus dat verkoudheden veroorzaakt en de virussen die maag- en darmontstekingen veroorzaken - ontwikkelen een grotere resistentie als het koud is. Omdat ze gevoelig zijn voor UV-straling, hebben ze ‘s winters ook minder te lijden. De zon schijnt dan immers minder en is ook minder fel. Daardoor zijn virussen ‘s winters agressiever en tasten ze mensen makkelijker aan. 

Ook hart- en vaataandoeningen komen ‘s winters meer voor

Volgens het Franse ’Institut de veille sanitaire’ (InVS) stijgt het aantal sterfgevallen evenredig met de daling van de temperatuur. Die grotere sterfte in de koudste periode van het jaar is toe te schrijven aan verschillende aandoeningen: luchtwegaandoeningen (longontstekingen), maar ook coronaire ziektes (hartinfarct) en cerebrovasculaire accidenten (beroertes). Om de koude te bestrijden, gebruikt het lichaam namelijk warmteregulerende mechanismen waarbij de zenuwstelsels, de endocriene stelsels en het ademhaling- en hartstelsel ingezet worden. De kou leidt zo tot vasoconstrictie of vaatvernauwing (de bloedvaten trekken samen om het warmteverlies te beperken). Daardoor kan een atheroomplaque (vetafzetting op de wanden) scheuren of breken, waardoor zich klonters kunnen vormen die in de bloedsomloop terechtkomen. Die klonters kunnen dan obstructie veroorzaken in een bloedvat. Dat heet arteriële trombose. Een trombose is net een risicofactor voor cardiovasculaire accidenten, zoals myocardinfarcten (hartinfarct) en cerebrovasculaire accidenten (CVA). De vaatvernauwing gaat ook gepaard met hypertensie en een verhoogd hartritme. Door de warmteopwekking moet het hart ook harder gaan werken om genoeg zuurstof geleverd te krijgen (productie van warmte, spieractiviteit, toename van het basaal metabolisme, enz.).

Hart- en vaataandoeningen zijn zo verantwoordelijk voor het merendeel van de extra sterftecijfers ‘s winters.

Maar luchtwegaandoeningen - die ‘s winters dus meer voorkomen - kunnen ook een toename van het aantal infarcten veroorzaken. Zo is bekend dat griep hartinfarcten bevordert.

Ook het gebrek aan vitamine D ‘s winters - dan ligt de productie lager - kan bijdragen tot die toename van het aantal hart- en vaataandoeningen. En tot slot kan ook de levenshygiëne een rol spelen. ’s Winters is onze voeding namelijk vaak vetter en rijkelijker, we bewegen minder, enz.