In België worden elk jaar ongeveer 20.000 vrijwillige zwangerschapsonderbrekingen uitgevoerd (VZO). Hoe verloopt zo’n VZO? Waar vindt ze plaats? Wat zijn de risico’s? Een woordje uitleg.
Binnen een termijn van twaalf weken
Sinds 1990 is een vrijwillige zwangerschapsonderbreking - abortus provocatus met de medische term - in België toegestaan, als die binnen een termijn van twaalf weken na de bevruchting plaatsvindt, dat betekent tot veertien weken na het begin van de laatste menstruatie. Vandaag bestaan daar twee technieken voor:
- chirurgische VZO
- medicamenteuze VZO
Tot de negende week van de zwangerschap kan de VZO via medicatie of via een chirurgische ingreep gebeuren. Na die termijn is alleen nog de chirurgische techniek mogelijk.
Chirurgiche VZO
Wat houdt deze techniek in? Chirurgische VZO, ook wel dilatatie-evacuatie of dilatatie-curettage genoemd, is een ingreep die wordt voorafgegaan door een voorbereidende behandeling met prostaglandinen. Dat zijn hormonen die de baarmoederhals moeten openen (dilatatie). Bij deze techniek wordt namelijk (via de vagina) een buisje in de baarmoeder gebracht om de embryo af te zuigen (curettage). Na de ingreep wordt idealiter een echografie gemaakt om te zien of de embryo goed verwijderd is. Deze VZO kan onder plaatselijke of volledige verdoving worden uitgevoerd.
Waar kunnen vrouwen terecht voor een chirurgische VZO? Als er gekozen wordt voor volledige verdoving, kan de ingreep alleen plaatsvinden in een ziekenhuis. Bij plaatselijke verdoving kan de ingreep naar keuze in een centrum voor gezinsplanning of in een ziekenhuis gebeuren.
Wat zijn de risico’s? De gezondheidsprofessionals beheersen deze techniek bijzonder goed en de risico’s voor complicaties - perforatie van de baarmoeder, bloedingen of infecties - zijn heel klein. Eén belangrijke kanttekening: de risico’s zijn klein op voorwaarde natuurlijk dat de ingreep wordt uitgevoerd door artsen die met de techniek vertrouwd zijn en dat de vereiste hygiënische regels worden nageleefd.
Medicamenteuze VZO
Wat houdt deze techniek in? Medicamenteuze VZO verloopt in twee stappen:
Eerst krijgt de patiënt een geneesmiddel dat het effect van progesteron - een hormoon dat tijdens de zwangerschap heel actief is - blokkeert. Het middel breekt de verdere ontwikkeling van de zwangerschap af en vergemakkelijkt de volgende fase.
48 uur later krijgt de patiënt een tweede geneesmiddel toegediend in een centrum voor gezinsplanning of in een ziekenhuis. Dat middel veroorzaakt contracties van de baarmoeder waardoor het embryo vier tot vijf uur na inname van het middel wordt uitgestoten.
Waar kunnen vrouwen terecht voor een medicamenteuze VZO? In een centrum voor gezinsplanning of in een ziekenhuis.
Wat zijn de risico’s? Bloedingen zijn de belangrijkste complicatie van deze techniek, maar ze komen zelden voor. Ook hier een belangrijke kanttekening: hoe langer men tot na het tijdstip van de bevruchting met deze methode wacht, hoe groter het risico dat ze mislukt. Daarom wordt ze na de negende week van de zwangerschap niet meer uitgevoerd.
En daarna: wanneer moet u naar de dokter?
U moet altijd één tot anderhalve maand na de ingreep naar uw gynaecoloog, zowel bij een chirurgische als bij een medicamenteuze VZO.
Bij koorts, hevige pijn in de onderbuik en/of overvloedig bloedverlies na een VZO moet u meteen naar een dokter.
Wat zijn de gevolgen voor een volgende zwangerschap?
Als de ingreep wordt uitgevoerd door artsen die met de techniek vertrouwd zijn en als de vereiste hygiënische regels worden nageleefd, heeft een vrijwillige zwangerschapsonderbreking geen impact op eventuele latere zwangerschappen.
Met dank aan dr. Yannick Manigart, gynaecoloog-verloskundige en kliniekhoofd in het Centre Hospitalier Universitaire Saint-Pierre
