Het is een feit, 16-jarigen krijg je moeilijk uit hun bed om naar school te gaan!
Is dat luiheid? Een gebrek aan motivatie? Het bewijs dat deze generatie al te veel verwend is?
Blijkbaar niet! De wetenschap heeft verklaringen voor dit fenomeen waar volwassenen zich zo vaak aan ergeren!
De slaap van adolescenten varieert met het tempo van de melatonine
"Het lijkt erop," aldus Mary Carskadon (1), "dat de hersenen van adolescenten niet op dezelfde manier gevoelig zijn voor licht dan die van volwassenen. Ze zouden 's ochtends minder gevoelig zijn voor licht en 's avonds gevoeliger." 's Avonds, als de lichtintensiteit vermindert, maken de hersenen een hormoon aan, melatonine, dat het lichaam voorbereidt op het slapengaan. 's Ochtends, als het daglicht terugkomt, daalt het melatoninegehalte dan weer.
De nachtrust van de tiener begint dus later.
Bij adolescenten stijgt de melatonine 's avonds trager en is het lichaam niet klaar om snel te gaan slapen. Daarom hebben ze 's ochtends meer behoefte aan slaap. En dat is wat ze dan ook doen, als dat kan. Maar de uurroosters die de volwassenen bepalen, dwingen hen vaak om op te staan als ze nog niet voldoende hebben geslapen.
Gevolg: adolescenten slapen niet genoeg. Mary Carskadon merkt op dat "ze op schooldagen gemiddeld 7,5 uur per nacht slapen. En een kwart slaapt 6,5 uur of minder. Als we hun reële slaaptijd echter vergelijken met de 9,25 uur die ze nodig hebben om 's anderendaags in normale wakkere toestand te zijn, staat het vast dat ze nacht na nacht een slaaptekort hebben! "
Wat kunnen we daar concreet aan doen?
Sommige scholen in de Verenigde Staten hebben beslist om de schooldagen voor adolescenten later te beginnen. Het resultaat is heel positief, vinden zowel de leraren als de ouders en de kinderen! Er komen meer tieners naar de les: er wordt minder gespijbeld en er zijn minder wekkers defect!
De Amerikaanse psychiater raadt ook aan om het gezond verstand te gebruiken: beperk het omgevingslicht als bedtijd nadert, zodat de melatonine makkelijker effect heeft. En omgekeerd, zorg dat er bij het ontwaken 's ochtends zo veel mogelijk licht is. Ze pleit ook voor opvoeding over slapen. Deze fenomenen aan tieners uitleggen, helpt om ze zelf te laten meewerken. En dat is belangrijk. Want "als we een soort depressie-epidemie zien bij adolescenten," benadrukt de Amerikaanse onderzoekster, "dan is het best mogelijk dat slaaptekort daar een rol in speelt."
(1) Mary Carskadon is docente psychiatrie en menselijk gedrag aan de universiteit Brown en directeur slaaponderzoek en chronobiologie aan het Bradley Hospital van Providence. Gebaseerd op een interview "inside the teenage brain".