Slaapwandelen is een van de meest voorkomende slaapstoornissen: 2 tot 4% van de volwassenen heeft er last van; bij kinderen is dat zelfs 15 tot 20%. Maar welke impact heeft slaapwandelen op de gezondheid? Moeten we ervoor naar de dokter?
Slaapwandelen: niet ernstig, maar ook niet zonder risico’s
Op zich is slaapwandelen niet problematisch. Iedereen of bijna iedereen kent de symptomen wel: de persoon in kwestie staat op terwijl slaapt en voert complexe handelingen uit zoals wanneer hij wakker is, zoals rondlopen, iets uit de kast halen om te eten, enz. Er zijn zelfs slaapwandelaars die in de auto stappen en wegrijden. Als ze in die slaapfase niet wakker worden door iets, keren ze na verloop van tijd meestal gewoon terug naar hun slaapkamer en de volgende ochtend herinneren ze zich niets meer van het hele voorval. In tegenstelling tot wat vaak wordt gezegd, is het niet onverstandig of af te raden om een slaapwandelaar wakker te maken. Maar dat is niet zo makkelijk en de persoon in kwestie kan de eerste minuten wat in de war zijn. Sommige slaapwandelaars gedragen zich dan zelfs agressief.
Het grootste risico van slaapwandelen is dat de slaapwandelaar soms agressief of gevaarlijk gedrag kan vertonen. In een recent Frans onderzoek naar mensen die een slaaplabo bezochten voor een slaaponderzoek had 57,9% van de patiënten al agressieve of gevaarlijke daden gesteld tijdens de slaap. Die daden stellen soms niet zo veel voor, maar 10,6% van de patiënten had zich nadien toch medisch moeten laten behandelen. Bij 6,4% van de patiënten was het de partner die zich had laten moeten verzorgen. Meestal gaat het om kneuzingen of wonden door een klap of valpartij, maar de auteurs vermelden onder meer ook het geval van een man die uit het venster sprong toen hij aan het slaapwandelen was en achteraf verschillende chirurgische ingrepen moest ondergaan.
Slaapwandelen en de gevolgen voor de gezondheid
Recente studies hebben aangetoond dat slaapwandelen gevolgen heeft voor de gezondheid, ook al is het dan op zich ongevaarlijk.
Om te beginnen slapen slaapwandelaars minder goed dan andere mensen. Naast hun gewoonte om tijdens hun slaap rond te lopen, hebben ze ook nog eens meer last van slapeloosheid. Ze kampen overdag dus vaker met vermoeidheid, voelen zich vaker slaperig of hebben soms zelfs de neiging om in te dommelen op momenten dat ze wakker horen te blijven.
Er is bovendien ook een verband tussen slaapwandelen en depressiesymptomen. Zo’n 20% van de slaapwandelaars heeft dergelijke klachten; in de algemene bevolking is dat maar 7%. Sommige wetenschappelijke studies tonen een mogelijke link aan tussen slaapwandelen en zware psychische gezondheidsproblemen, zoals zware depressies of obsessieve-compulsieve gedragsstoornissen.
Lopez, R. et al., Sleep, Vol 36, No 3, 2013
