Elk jaar zijn in België meer dan 20.000 breuken het gevolg van osteoporose (terwijl op wereldvlak om de 20 seconden iemand een breuk krijgt). Gezien de langere levensduur zou dit cijfer tegen 2040 moeten verdubbelen. Het is vandaag dan ook essentieel dat deze breuken niet langer als een fataliteit worden beschouwd. We beschikken momenteel over een betrouwbare opsporingsmethode, osteodensitometrie, en over doeltreffende behandelingen, waarvan we allemaal moeten kunnen profiteren.
Volgens schattingen zullen meer dan 40 % van de 50-jarige vrouwen vóór het einde van hun leven een osteoporosebreuk krijgen (en 14 % van de mannen). Ter herinnering: osteoporose wordt gekenmerkt door een vermindering van de botmassa en aantastingen van het botweefsel, waardoor de botten brozer worden en het breukrisico stijgt. Jammer genoeg wordt bij slechts 20 % van de vrouwen die een breuk krijgen, osteoporose opgespoord, ook al kan deze aandoening perfect voorkomen en behandeld worden. Zo kent 80 % nooit de echte oorzaak van hun breuk, waardoor ze blootstaan aan recidives die tot zware handicaps kunnen leiden. De breuken gaan gepaard met:
- een stijging van het sterfterisico op 5 jaar bij wervel- en dijbeenhalsbreuken; pijn, lichamelijke misvormingen, verminderde activiteit en een verslechtering van de levenskwaliteit bij wervelbreuken; een mortaliteit van 20 tot 30 %, autonomieverlies en niet langer zelfstandig kunnen wonen in één op de twee gevallen, het jaar na een dijbeenhalsbreuk.
Voor wie is osteodensitometrie bestemd?
Osteodensitometrie is een techniek om de minerale botdensiteit te meten. Ze bepaalt 80 % van de botstevigheid. Dit pijnloze radiologische onderzoek vereist geen injectie en geen staal. Het maakt het niet alleen mogelijk om osteoporose op te sporen, maar ook om personen met verhoogd risico te identificeren. Er zijn duidelijk bepaalde risicofactoren vastgesteld, buiten een eerste breuk, die een osteodensitometrie vereisen:
- vrouw zijn: osteoporose komt twee tot drie keer meer voor bij vrouwen dan bij mannen; etnische afkomst: blanke en Aziatische vrouwen lopen meer risico; ouderdom: na 50 jaar verdubbelt het breukrisico om de 10 jaar; een wervelbreuk of perifere breuk bij een miniem trauma, vooral dan een polsbreuk (met uitsluiting van schedel-, teen-, vinger- en nekwervelbreuken); het feit dat de moeder al een dijbeenbreuk heeft gehad; lichaamsbouw: magere en frêle vrouwen lopen meer risico (BMI onder de 19); de menopauze, vooral als ze vroegtijdig optreedt; endocriene ziekten (hyperthyreoïdie, hypercorticisme, hyperparathyreoïdie), reumatische aandoeningen (reumatoïde polyartritis) en spijsverteringsziekten (inflammatoire enteropathie); het nemen van geneesmiddelen die schadelijk zijn voor het beendergestel (glucocorticoïden, GnRH-agonisten); levensstijl: roken, gebrek aan lichaamsbeweging, overmatig alcoholverbruik.
Wat houden de behandelingen in?
- Een gezonde, evenwichtige voeding met voldoende calcium, zout en eiwitten. Regelmatige lichaamsbeweging, met wandelen als absoluut minimum. Vanaf de menopauze kan hormoonsubstitutietherapie worden voorgesteld. Geneesmiddelen: SERM's, bifosfonaten.