Belgen hebben een nieuwe vorm van behandeling voor patiënten met insuline-afhankelijke diabetes ontdekt, maar men zit nog maar in het experimenteel stadium...
Type 1 diabetes of insuline-afhankelijke diabetes is een ziekte waarbij de bèta-cellen van de pancreas (of alvleesklier), die insuline produceren, worden vernietigd. Het lichaam maakt dan geen insuline meer aan. De insuline moet worden vervangen en daarom moeten diabetespatiënten regelmatig insuline inspuiten tijdens de maaltijden. Sommige patiënten zijn echter moeilijk te stabiliseren en vertonen ofwel een te hoge bloedglucosespiegel (hyperglycemie) of een te lage bloedglucosespiegel (hypoglycemie). Hypoglycemie is gevaarlijk op korte termijn, want de aandoening kan bewustzijnsverlies, coma en de dood veroorzaken. Hyperglycemie veroorzaakt op lange termijn cardiovasculaire verwikkelingen, blindheid en gangreen door verstopping van de bloedvaten van de benen, waarvoor een amputatie noodzakelijk kan zijn. Hypoglycemie en hyperglycemie treden ook op bij patiënten met type 2 diabetes of ouderdomsdiabetes.
Wijzigen en vervangen
Soms is het moeilijk die patiënten met insuline te behandelen. Daarom probeert men nu de vernietigde pancreascellen te vervangen door gezonde cellen van een donor. Dat is echter niet gemakkelijk. Er zijn vooreerst te weinig donoren en bovendien is het niet zeker dat de getransplanteerde cellen door de acceptor worden aanvaard.Belgische onderzoekers, namelijk de groep van Prof. Harry Heimberg van het Diabetes Research Center van de Vrije Universiteit Brussel (VUB), hebben nu een derde oplossing gevonden. Zoals vaak is het idee eenvoudig, maar de realisatie ervan veel minder. Maar de onderzoekers hebben ontdekt dat nog andere cellen dan de bèta-cellen van de alvleesklier insuline kunnen produceren, namelijk cellen van het pancreaskanaal dat het pancreassap naar de darmen voert. Ze hebben die cellen geïsoleerd en besmet met een virus dat een product inbrengt dat essentieel is om die cellen om te zetten in insulineproducerende cellen. En het heeft gewerkt. De onderzoekers zijn er dus in geslaagd die cellen te programmeren tot “insulinefabriekjes”.
Nog wachten
Klinische studies zijn aangewezen om de haalbaarheid van een dergelijk systeem aan te tonen. Indien dit lukt, dan zou dit zeer goed nieuws zijn. De alvleesklier bevat immers 30-maal meer pancreaskanaalcellen dan insulineproducerende cellen. Met andere woorden, men zou een groot gedeelte van de cellen van het kanaal kunnen omzetten in insulineproducerende cellen. Bovendien kan men die cellen afnemen, wijzigen en zich laten delen vooraleer ze opnieuw in de alvleesklier te injecteren en zo de insulineproductie te herstellen. Het zou dus gaan om een autotransplantatie (de acceptor is zijn eigen donor), zodat er geen risico bestaat van rejectie.