Nierstenen, in het vakjargon lithiasis, ontstaan als de minerale zouten die in de urine zitten zich in de nieren concentreren en ophopen. Nierstenen kunnen heel verschillend zijn van grootte. Ze kunnen de urinewegen blokkeren en hevige pijn veroorzaken, bekend als nierkolieken.
Wat zijn de tekenen van nierkolieken?
Zo’n 10% van de bevolking krijgt vroeg of laat nierstenen. De aanwezigheid van nierstenen komt vaak pas aan het licht door het opkomen van nierkolieken. Nierkolieken manifesteren zich door een acute aanval van plotselinge, erg hevige en spastische pijn. Deze pijn gaat vaak gepaard met nog andere, typische symptomen.
De tekenen van nierkolieken:
- Ondraaglijke en stuipachtige pijn.
- Branderig gevoel en pijn bij het plassen.
- Misselijkheid.
- Braken.
- Koorts.
Ook de aanwezigheid van bloed in de urine kan wijzen op een steen in de urinewegen.
Hoe worden nierstenen opgespoord?
Via medische beeldvorming (echografie, radiografie of scan van de buik) kan de aanwezigheid van een steen worden opgespoord en kan ook de precieze plaats ervan worden bepaald (in de nier, de urinebuis, de blaas).
Er kan ook voor de radiografie een contraststof worden ingespoten (intraveneuze urografie) om te zien of de steen de urinewegen blokkeert.
Hoe worden nierkolieken behandeld?
Om iemand met nierkolieken van de pijn af te helpen, worden sterke pijnstillers toegediend. Bij een infectie van de urinewegen (bijv. de blaas) is een antibioticakuur nodig.
Daarna moet de oorzaak worden aangepakt en dat betekent de nierstenen verwijderen.
Soms verdwijnt de niersteen vanzelf en wordt hij via de urinewegen uitgescheiden. Dat kan door veel te drinken.
In het andere geval kan men overgaan tot extracorporale lithotripsie. Daarbij worden door de huid en de weefsels drie schokgolven toegediend om de steen te verbrijzelen. Of lithotripsie aangewezen is, hangt af van de grootte van de steen, van het soort materiaal en van de plaats.
Als lithotripsie uitgesloten is, moet er geopereerd worden. Er bestaan grofweg twee technieken. Welke van beide aangewezen is, hangt ook hier af van de grootte en van de plaats van de steen:
- Percutane nefrolitotomie: de chirurg maakt twee sneetjes en brengt langs die weg piepkleine instrumentjes, een optische vezel, of zelfs een laser in het lichaam om de steen rechtstreeks in de nier te puncteren of om de steen ter plaatse te verbrijzelen.
- Ureteroscopie: een flexibele endoscoop wordt via de natuurlijke weg tot in de nier gebracht om de steen los te maken.
Als de niersteen is verwijderd, wordt hij geanalyseerd om de samenstelling ervan te achterhalen. Die informatie is nuttig om recidieven van nierstenen te voorkomen.
Association française d’urologie, www.urofrance.org.
