Een tekort aan slaap verhoogt de kans op overgewicht. Wie minder dan zes uur per nacht slaapt, heeft doorgaans vaker een groter BMI. De verklaring ligt waarschijnlijk bij de veranderingen in de hormonale spiegel als gevolg van het slaaptekort.
Slapen en overgewicht
Instinctief wordt soms gedacht dat minder slapen leidt tot een kleiner BMI (Body Mass Index), in plaats van een groter. Want wie slaapt, verbruikt minder calorieën dan wie nog actief is. Toch hebben de voorbije jaren verschillende wetenschappers aangetoond dat er een duidelijk verband bestaat tussen slaaptekort en overgewicht, zelfs een verband met obesitas. Blijkbaar geeft minder slaap zin om meer te eten. Denk bijvoorbeeld aan de nachtelijke uitstappen naar de koelkast als iemand de slaap niet kan vatten.
De universiteit van Chicago (1) vergeleek het verschil in calorieopname tijdens een periode waarin mensen maar 5,5 uur per nacht mochten slapen, en de calorieopname tijdens een periode waarin dezelfde proefpersonen 8,5 uur mochten slapen. In de eerste periode bedroeg de dagelijkse consumptie 1087 calorieën, enkel voor snacks. Terwijl de consumptie in de tweede periode beperkt bleef tot 866 calorieën, enkel voor snacks. Nochtans mochten de proefpersonen in beide situaties zoveel eten als ze wilden. In omgekeerde richting geldt het verband tussen slaaptekort en obesitas trouwens ook. Wie obees is, heeft 60 tot 80 % meer kans om een korte slaper te zijn. Dat bleek uit een Brits literatuuronderzoek (2).
Andere hormoonspiegel
De wetenschap geeft verschillende verklaringen voor de negatieve relatie tussen slapen en BMI. Zo kan stress een factor zijn. Door stress slapen mensen minder goed, en zijn ze ook geneigd om meer te eten. De combinatie van stress en slaaptekort, zou het probleem nog vergroten. Stress doet mensen hun planning verliezen. Daardoor hebben ze meer stappen nodig om dezelfde taken uit te voeren, waardoor opnieuw stress ontstaat en de neiging tot extra eten vergroot. (3)
De Belgische Karine Spiegel formuleerde een tweede verklaring. Een vermindering van het aantal uren slaap, vermindert ook de hoeveelheid leptine in het bloed, en verhoogt het ghrelineniveau. Deze hormonen staan er voor bekend het hongergevoel en de appetijt aan te sturen. (4)
Betekent dat nu dat meer slapen het ideale dieet is? Nee, als een volwassene 7 tot 8 uur per nacht slaapt, zal extra slaap geen gewichtsverlies opleveren. Bovendien kunnen de hormonen maar verantwoordelijk zijn voor een beperkt aantal kilo's. Er zijn genoeg andere factoren die het gewicht beïnvloeden.
