Kruiden zoals kurkuma of kerrie horen niet echt thuis in de traditionele Europese keuken. Maar de wereld wordt almaar kleiner en het reizen heeft ons de kruiden laten herontdekken. Onze gezondheid vaart er wel bij.
Koken met kruiden
Eeuwenlang hebben kruiden de keuken beheerst, de ene periode al wat sterker dan de andere. Vanaf de 17e eeuw toonden koks vooral een voorliefde voor aromatische kruiden zoals peterselie, kervel en dragon. In de 19e eeuw ging het gebruik van kruiden fors achteruit. Er kwamen andere methodes voor het bewaren van voedsel en de keuken werd verfijnder en beter. In de 20ste eeuw zette Auguste Escoffier deze ‘uitzuivering’ nog voort. In zijn "Guide culinaire" van 1904 legde hij ook de fundamenten voor de Franse hedendaagse kookkunst, de Nouvelle cuisine. Die moest licht zijn en de smaken van het product respecteren. Kruiden werden enkel nog gebruikt in zogenaamde exotische gerechten.
Maar de mondialisering en het versmelten van volkeren en daarmee ook van smaken hebben ons een keuken opgeleverd waarin kruiden weer in de mode zijn.
Geneeskrachtige kruiden
Het gebruik van kruiden is zo oud als de mensheid. In eerste instantie werden ze gebruikt om hun geneeskrachtige werking. De toepassing ervan in de keuken was daar maar een gevolg van.
De pest werd bijvoorbeeld eeuwenlang bestreden met mengelingen van kruiden. Peper en kurkuma werden gebruikt om hun zogeheten stomachieke eigenschappen (spijsvertering), nootmuskaat om zijn pijnstillende, tonifiërende, ontsmettende en parasietwerende werking, kruidnagel om zijn verdovende en ontsmettende werking enz.
In de Westerse geneeskunst werden de kruiden stukje bij beetje verdrongen door de chemische geneesmiddelen. Het gebruik ervan als geneesmiddel verdween naar het domein van de fytotherapie en kreeg het stempel van grootmoeders middeltjes opgekleefd. Maar de werkzame stoffen van sommige kruiden, zoals kruidnagel, zijn wel overgenomen in geneesmiddelen.
Kruiden zijn nog altijd alomtegenwoordig in de Chinese geneeskunst en in de ayurveda, de traditionele Indiase gezondheidsleer. In het Westen is er in wetenschappelijke kringen intussen een groeiende belangstelling voor de werking van bepaalde van die kruiden.
