Verlegenheid, een veelvoorkomend verschijnsel, lijkt vaak een onschuldig probleempje voor de mensen die zelf niet verlegen zijn.
Zij is nochtans in staat om het leven van mensen te vergallen en ook om verschrikkelijke gevoelens van angst, schaamte en paniek te veroorzaken.
Alle ouders die van hun kinderen houden, willen hen helpen om dat gevoel te overwinnen, maar weten vaak niet wat zij daarvoor moeten doen.
Verlegenheid niet stigmatiseren
Een klein, onschuldig zinnetje is alvast te vermijden: "Je bent verlegen". Wanneer men een kind dat etiket opkleeft, komt het er inderdaad op neer dat men van zijn verlegenheid een karaktertrek maakt die bij hem hoort, die als het ware genetisch bepaald is.
Het lijkt ook alsof het voor hem onmogelijk is om 'anders' te zijn, vermits die verlegenheid toch van zijn persoonlijkheid deel uitmaakt. Dat betekent evenwel niet dat men er niet mag over spreken. Het onderwerp zou als volgt kunnen aangebracht worden: "Weet je, toen ik jouw leeftijd had, voelde ik mij ook verlegen. Ik vond het verschrikkelijk om voor de klas of op een podium een gedicht op te zeggen."
Het gebeurt zelden dat een volwassene kan beweren dat hij in de loop van zijn leven nooit verlegen is geweest. U kunt best op deze manier vervolgen: "Daarna heb ik geoefend om me niet meer verlegen te voelen en het heeft gewerkt. Ik ga je uitleggen hoe ik dat gedaan heb..."
Verlegenheid lijkt dan op een vijand die men kan bestrijden en tegen wie men de strijd ook kan winnen.
Zijn kind helpen en meer vertrouwen geven
Een tweede aspect van de strijd tegen verlegenheid is natuurlijk het kind waarderen wanneer hij ergens in slaagt, ook wanneer het volgens u slechts om een kleinigheid gaat. Op deze manier geeft u het kind meer zelfvertrouwen. "Zie je wel, je was zo bang om te fietsen, en nu kan je fietsen op twee wielen en je kunt gemakkelijk draaien.
Je had nooit gedacht dat het je zo goed zou lukken..." Of nog: "Je durfde geen brood vragen bij de bakker. Nu stond ik naast je en je hebt het gedaan. En de mevrouw heeft nog naar je geglimlacht... en je hebt er zelfs aan gedacht om 'dank u' te zeggen". Het is inderdaad zo dat heel wat vergeten goedendag's en dank-u-wel's eerder te wijten zijn aan verlegenheid dan aan vergeten beleefdheidsregels.
Verlegenheid is vaak het gevoel dat het niet zal lukken, dat anderen een slecht oordeel over u zullen vellen en dat die anderen ook meer waard zijn. Telkens men aan zelfvertrouwen wint, werkt het als een tegengif tegen de verlegenheid.
Een kind waarderen en meer zelfvertrouwen bezorgen, betekent ook dat men het geen negatieve opmerkingen mag maken. Ouders hebben geen gemakkelijke taak. Men kan een kind constant aanmoedigen en daarnaast, wanneer men kwaad is, een totaal andere en negatieve houding aannemen.
Zinnen als "Je zult je nooit zo goed uit de slag kunnen trekken als je broer" of "Ik wist wel dat het je niet zou lukken, je bent tot niets in staat" gaan zich in het geheugen van uw kind prenten. En hoe meer van die zinnen u uitspreekt, hoe meer tegengif uw kind achteraf nodig zal hebben.