Het hart is een pomp die noodzakelijk is voor de goede werking van de bloedsomloop. Het lichaam is zeer gevoelig voor het minste hartprobleem.
Als het hart om één of andere reden niet meer goed pompt, spreken we van hartinsufficiëntie of hartfalen.
Hartfalen komt zeer frequent voor bij bejaarden en is bijzonder moeilijk te behandelen.
Hartinsufficiëntie komt vrij frequent voor en neemt toe met de leeftijd
De frequentie van hartinsufficiëntie verdubbelt om de 10 jaar tussen de leeftijd van 40 en 80 jaar. Meer dan 10% van de 80-plussers lijdt aan hartfalen.
De mensen sterven nu minder aan acute hartproblemen, maar vertonen vaker restletsels. Dat is één van de verklaringen voor de toename van hartinsufficiëntie bij bejaarden.
De behandeling is er ongetwijfeld sterk op vooruitgegaan, maar het blijft moeilijk een ziek hart te behandelen. Dat blijkt onder meer uit het aantal recidieven na de eerste episode: meer dan 1 op 3.
Wat vermoeit het hart?
Met de leeftijd werkt de hartspier minder goed. Dat valt niet te ontkennen. De spiervezels van het hart worden stug, de hartfrequentie en het hartdebiet passen zich minder goed aan aan inspanningen en het hart wordt zwakker.
Hartinsufficiëntie wordt echter vooral veroorzaakt door acute en chronische ziekten:
- Systolische arteriële hypertensie.
Geïsoleerde systolische hypertensie is vaak te wijten aan atheromatose (afzetting van vetten op de wand van de slagaders). Doordat het hart tegen een hogere druk moet pompen, moet het harder werken om het hartdebiet op peil te houden.
- Ziekte van de coronaire arteriën.
De coronaire arteriën voorzien de hartspier van bloed en zuurstof. Ze kunnen geheel of volledig verstoppen (met een myocardinfarct als gevolg). De spierweefsels die onvoldoende zuurstof krijgen, kunnen worden aangetast of afsterven. Vernietigde spierweefsels worden vervangen door andere weefsels, die echter niet meer kunnen samentrekken. Afhankelijk van de ernst van de letsels vermindert de totale kracht van het hart.
- Ritmestoornissen of aritmieën.
Ritmestoornissen zijn erg schadelijk. Het hart kan dan immers niet meer zo goed werken: er zijn immers 4 hartcaviteiten (2 voorkamers en 2 ventrikels) die goed moeten worden gevuld en zich goed moeten ledigen, wat geen ruimte laat voor desorganisatie...
- Hartkleplijden.
Aantasting van de hartkleppen is een frequente oorzaak van hartinsufficiëntie. In sommige gevallen kunnen de kleppen de 'poort' tussen de hartcaviteiten niet meer waterdicht afsluiten. In andere gevallen is 'de poort' te nauw zodat het bloed er niet meer goed doorkan.
- ...en talrijke andere ziekten.
De hartspier kan aangetast zijn (cardiomyopathie), het hart kan lijden onder bloedarmoede (anemie) of een slechte werking van de schildklier, enz. Bij bejaarden komen vaak atypische vormen voor.Hartinsufficiëntie rond de leeftijd van 50 jaar kan bijv. het gevolg zijn van een myocardinfarct. In dat geval is de oorzaak bekend en zijn de diagnose en de prognose duidelijk.
Dr. Stéphanie Lehmann. Bounhoure J.P. Le Quotidien du Médecin. Maandag 28 januari 2002; 7053: 1-7; dinsdag 29 januari 2002; 7054: 1-7.
