Voor een goed gebit is gezond tandvlees van cruciaal belang. Alle tanden en kiezen in de mond zijn omhuld door tandvlees (gingiva), wortelcement, bindweefsel en bot. De in de mond levende bacteriën kunnen zich aan het tandoppervlak hechten. Daarbij ontstaat een plakkerige substantie die voedseldeeltjes vasthoudt, en daardoor ontstaat plaque.
Tandvleesontsteking ontstaat door ophoping van plaque op de tanden en het tandvlees; in het aangetaste gebied ontstaan zwellingen, roodheid, bloedingen en infecties. De kans op tandvleesontsteking wordt vergroot door tandvleesletsel, in het bijzonder als gevolg van het al te krachtig poetsen of flossen van de tanden, en door bepaalde ziekten.
Tandvleesontsteking is het eerste teken van beenvliesontsteking. Deze aandoening tast de tanden, wortels en zenuwen aan en kan, zonder goede behandeling, leiden tot tandverlies.