Terwijl alles vlot zou moeten verlopen, steekt existentiële angst de kop op: welke geneesmiddelen mag ik nemen als ik zwanger ben? Ziehier enkele basistips en -principes om niet in paniek te raken.
De gevolgen verschillen naargelang het stadium van de zwangerschap.
Tussen de eerste en de derde maand nestelt het bevruchte eitje zich in de baarmoeder. De effecten van geneesmiddelen volgen de wet van "alles of niets": ofwel wordt de innesteling verhinderd, ofwel komt het embryo los. Gevolg: een vroegtijdige abortus met bloedingsgevaar.Tussen de vierde en de zesde maand ontwikkelen zich de verschillende organen. Geneesmiddelen kunnen dan een nefast effect hebben en misvormingen veroorzaken.Van de zevende maand tot de bevalling is het risico totaal verschillend. Sommige geneesmiddelen die de moeder neemt, kunnen in het bloed van de baby terechtkomen. Ze worden vervolgens gezuiverd en uitgescheiden, waarna ze opnieuw in het bloed van de moeder belanden. Wordt de baby echter geboren vóór dat eliminatieproces, dan draagt hij nog het geneesmiddel in zich, afgezien van het feit dat hij nog niet over de fysiologische middelen beschikt om het te elimineren. Als de moeder bijvoorbeeld vlak voor de bevalling kalmeermiddelen neemt, kunnen die een negatief effect hebben op de ademhaling van de baby, die misschien gereanimeerd zal moeten worden.
Basisregels
- Bij elk geneesmiddel dat voorgeschreven wordt aan een vrouw van vruchtbare leeftijd moet de vraag worden gesteld naar een eventuele zwangerschap. Niet alleen de arts, ook de patiënte moet rekening houden met die mogelijkheid.
- Het moet al geruime tijd bewezen zijn dat de voorgeschreven geneesmiddelen onschadelijk zijn. Bij twijfel kan de arts advies inwinnen bij instellingen voor geneesmiddelenbewaking (waar de bijwerkingen van geneesmiddelen geval per geval bewaakt worden). Om een sprekend voorbeeld te nemen: Distilbène werd vroeger gebruikt om miskramen te voorkomen. Bijna dertig jaar later wordt ontdekt dat het geneesmiddel onvruchtbaarheid kan veroorzaken bij de dochters van moeders die het genomen hebben tijdens hun zwangerschap.
- Bij een nieuw geneesmiddel is bijzondere waakzaamheid vereist. Het is immers nog niet 100 % zeker dat het onschadelijk is voor zwangere vrouwen. Vandaar dat het alleen genomen mag worden als dat absoluut noodzakelijk is.
- Zelfmedicatie is sterk af te raden tijdens de zwangerschap.
- Moet een geneesmiddel absoluut genomen worden (bij bepaalde chronische ziekten bijvoorbeeld), dan moeten de risico's voor de zwangerschap zorgvuldig afgewogen worden tegen de baten.
- Paniek is hoe dan ook onnodig, want er zijn slechts weinig geneesmiddelen die een zwangerschapsonderbreking rechtvaardigen.
- Zelfs bij vrouwen die geen geneesmiddelen nemen tijdens de zwangerschap, bedraagt het misvormingspercentage hoe dan ook 3 tot 4 %.
- Een zwangere vrouw die medicatie moet nemen, mag niet 'onderbehandeld' worden.