Tegenwoordig bestaat er apparatuur om stoornissen van het gehoor al van bij de geboorte op te sporen. Toch worden die gehoorproblemen nog vaak te laat vastgesteld. Drie kwart van de gevallen van doofheid zijn namelijk genetisch bepaald. Het is dus belangrijk dat de tests zo vroeg mogelijk worden gedaan, maar ook de ouders kunnen problemen helpen opsporen. Waar moeten ze op letten?
Neonatale opsporing van gehoorstoornissen
De methoden om doofheid op te sporen zijn vandaag heel doeltreffend. Er bestaan geautomatiseerde technieken die al tijdens de eerste levensdagen van het kind kunnen gebruikt worden. De gehoorfunctie kan ook zonder probleem getest worden in de neonatale periode, tussen 0 en 2 maanden. Een stoornis kan op die manier heel vroeg worden opgespoord en het kind kan meteen een aangepaste behandeling krijgen.
In de toekomst willen artsen baby's systematisch gaan screenen.
Het merendeel van de gevallen van doofheid wordt jammer genoeg pas na het eerste levensjaar ontdekt. Dat is eigenlijk te laat, want de gehoorstoornissen kunnen dan bijvoorbeeld al het taalvermogen hebben aangetast.
Wanneer het gehoor van kleine kinderen laten testen?
Naar aanleiding van een collectieve expertise van Inserm in Frankrijk hebben de experts een aantal signalen vastgelegd waarop ouders zouden moeten letten:
- met 9 maanden verdubbelt het kind de lettergrepen nog niet;
- met 14 maanden zegt het nog niet papa of mama en reageert het niet als het bij zijn voornaam wordt aangesproken;
- met 2 jaar kan het geen twee woorden achter elkaar zeggen en het wijst geen delen van zijn lichaam aan als hem dat gevraagd wordt;
- met 3 jaar spreekt het nog niet verstaanbaar of verstaan alleen de ouders het.
Het expertiseverslag was ook een gelegenheid om even stil te staan bij de grote wetenschappelijke vorderingen op het vlak van gehoor en doofheid. De onderwerpen die aan bod kwamen waren onder meer de blootstelling aan lawaai, nog altijd een van de voornaamste oorzaken van gehoorstoornissen in onze geïndustrialiseerde landen, en de methoden waarover men tegenwoordig beschikt om zich te beschermen (oordoppen, oorbeschermers, technieken om het lawaai te verzachten...). Jammer genoeg worden die middelen nog altijd weinig gebruikt.
Er bestaan ook geneesmiddelen die bescherming bieden bij een akoestisch trauma: ontstekingsremmers, antioxidanten, middelen tegen apoptosis (afsterven van zenuwcellen), neuromodulatoren, enz. Artsen hebben ook al bepaalde genen geïdentificeerd die de gevoeligheid voor het trauma kunnen beïnvloeden. De schadelijke effecten van sommige geneesmiddelen raken meer en meer bekend, en moleculen die zogezegd als tegengif kunnen werken, worden momenteel getest op dieren.
Expertiseverslag van Inserm (Frans Nationaal Instituut voor Gezondheid en Medisch Onderzoek), september 2006.