Cortisonecrèmes of -zalven lokken vaak overdreven reacties uit: bij sommige mensen wekken ze overmatige angst op, andere gebruiken ze te pas en te onpas. Deze zalven zijn heel waardevol voor de behandeling van allerlei huidproblemen, maar ze houden ook risico’s in als we er onzorgvuldig mee omspringen. We maken een balans op.
Cortisonecrèmes: derivaten van een natuurlijk hormoon
Dermocorticoïden zijn crèmes op basis van cortisone. De stof (ook bekend als corticoïde) is eigenlijk een synthetisch derivaat van een natuurlijk hormoon dat we elke dag produceren: cortisol. Dit hormoon speelt een cruciale rol in de regulering van een aantal belangrijke lichaamsfuncties, zoals het afweersysteem en ontstekingsprocessen.
Cortisonecrèmes hebben een aantal heel nuttige eigenschappen op dermatologisch vlak:
- Een ontstekingwerend effect: ze blokkeren de ontstekingsmediatoren in het lichaam en onderdrukken de symptomen: zwellingen en jeuk
- Een immuunsuppressief effect: ze blokkeren lokaal de werking van het immuunsysteem, waardoor ze heel nuttig zijn voor de behandeling van auto-immune of allergische huidziektes die ontstaan door een ontregeling van het immuunsysteem
- Een antiproliferatief effect: ze verhinderen lokaal de celvermeerdering, wat ideaal is voor de behandeling van onder meer keloïden (overmatig littekenweefsel dat zich uitbreidt buiten de grenzen van de oorspronkelijke wonde en een bobbel vormt)
Dermocorticoïden: welke indicaties?
We kunnen onmogelijk alle klachten opsommen waar cortisonecrèmes voor kunnen dienen. We vermelden alvast enkele auto-immune en allergische huidziektes zoals psoriasis, atopische dermatitis, vitiligo, haaruitval en contacteczeem. Dermocorticoïden worden ook voorgeschreven voor de behandeling van keloïden (goedaardig gezwel van littekenweefsel) en dyshidrose (blaasjesuitslag op de handen die wat op eczeem lijken).
Maar er bestaan ook contra-indicaties voor cortisonecrèmes. Gebruik de zalven zeker niet bij lokale huidinfecties zoals herpes, acne, abcessen en schimmel. De immuunsuppressieve werking kan de verspreiding van ziekteverwekkers stimuleren en zo een superinfectie veroorzaken. Gebruik de crèmes ook niet in uw gezicht als u last hebt van couperose.
Dr. Françoise Poot, dermatoloog in het Erasmusziekenhuis
