Als we last hebben van cariës, holt de tandarts de gaatjes in de tanden eerst wat dieper uit met een boor om ze schoon te maken zodat hij ze kan vullen. De ingreep is niet van de leukste. Maar misschien kunnen we ook zonder boor…
Cariës behandelen zonder gaatjes te boren?
In bepaalde omstandigheden kan dat inderdaad.
Maar eerst nog even iets over cariës. Ons tandglazuur, het laagje dat onze tanden bedekt, wordt elke keer dat we iets eten aangetast door zuren. De bacteriën in onze mond zetten de suiker in ons voedsel namelijk om in zuren en dat veroorzaakt demineralisatie van het tandglazuur (het zuur lost de mineralen op). Als dat zich op een dag te vaak herhaalt en we de bacteriën niet uitschakelen door onze tanden te poetsen, raakt het tandglazuur beschadigd. Dan hebben we cariës. Als het tandglazuur heel zwaar beschadigd is, kunnen de bacteriën zelfs in de tand dringen (het tandbeen of de dentine) en er een holte maken. We spreken dan van cavitaire laesie.
Bij zo’n letsel wordt de boor gebruikt om de holte schoon te maken. Daarna wordt ze gevuld met een mengsel dat hard wordt en de tand weer stevigheid biedt.
Maar voor er in de tand een holte is, kan cariës nog op een andere manier behandeld worden. Vandaag is dat mogelijk dankzij de enorme vooruitgang die in de tandheelkunde geboekt wordt. Tandartsen kunnen nu technieken toepassen om cariës in de beginfases op te sporen, twee tot drie jaar voor de patiënt er echt last van krijgt.
Hoe cariës behandelen zonder te boren?
Bij beginnende cariës wordt de tand nu gestimuleerd om zelf weer tandglazuur aan te maken en dus een proces van hermineralisatie te beginnen. Dat mechanisme voltrekt zich van nature eigenlijk permanent: het speeksel helpt de tand om het tandglazuur dat door de zuuraanvallen verloren gaat opnieuw aan te maken. De tandarts stimuleert dat proces door fluor in de mond te brengen tijdens het proces van hermineralisatie. Dat verloopt zo sneller en het tandglazuur dat eruit voortkomt, is ook steviger. De fluor wordt normaal toegevoegd door de tanden te poetsen met een fluorhoudende tandpasta.
In zwaardere gevallen, als de cariës al iets gevorderd is, kan de tandarts op de tand ook een laagje van sterk geconcentreerde fluor aanbrengen. Dat zal dus langer weerstand bieden bij elk contact van de tand met vreemde stoffen.
De fluor moet wel in contact met het tandglazuur komen om te werken. De tand moet dus zorgvuldig worden schoongemaakt, anders werkt de strategie niet. Regelmatig poetsen en daarnaast met tandfloss de ruimte tussen de tanden te reinigen, is dus absoluut noodzakelijk.
Michel Devriese, voorzitter van de Société de médecine dentaire (www.dentiste.be)
