De gemiddelde Belg gebruikt slechts twee tubes tandpasta per jaar en gaat gemiddeld slechts 1,3/1,4 keer (m./vr.) naar de tandarts, terwijl hij respectievelijk 4,2 en 5,5 keer per jaar zijn huisarts bezoekt. Meer dan 8 % van de bevolking heeft nog nooit de deur van een tandartskabinet opengedaan. En dat terwijl de kans op gingivitis (tandvleesontsteking) vanaf 18 jaar sterk toeneemt.
Tandvleesproblemen worden vaak niet tijdig opgespoord omdat ze aanvankelijk geen pijn veroorzaken. Toch kan parodontitis makkelijk gediagnosticeerd worden door de tandarts. Deze aandoening wordt veroorzaakt doordat het evenwicht verbroken wordt tussen het afweermechanisme van de patiënt en het aantal bacteriën dat zich door een slechte mondhygiëne heeft vastgezet op de tanden.
Tandplaque
Deze kleverige, witachtige laag die zich vastzet op het tandoppervlak en het tandvlees, veroorzaakt allerlei parodontale aandoeningen en is ook de belangrijkste oorzaak van tandbederf. De bacteriën waaruit ze bestaat, vormen de suiker om tot melkzuur, dat het tandglazuur aanvreet. Als de tandplaque niet verwijderd wordt, wordt ze omgezet in kalk.
De verschillende stadia van tandvleesontsteking
De symptomen zijn heel discreet, althans voor de patiënt, en verschijnen pas in het eindstadium: loskomende tanden, wegtrekkend en bloedend tandvlees, een abces en een slechte adem.
Gingivitis is het eerste stadium. De tandvleesontsteking wordt veroorzaakt doordat er zich tandplaque vastzet op de basis. Het tandvlees wordt rood en gezwollen, en bloedt makkelijk bij het tandenpoetsen of het gebruik van tanddraad. Er is maar één manier om de tandplaque te verwijderen en de symptomen in enkele dagen tijd te doen verdwijnen: de tanden volledig ontkalken, waarna de patiënt elke dag grondig zijn tanden moet poetsen en tanddraad moet gebruiken. Dit stadium is omkeerbaar.
Een onbehandelde gingivitis kan ontaarden in parodontitis, met onherstelbare schade aan het tandbot en het ondersteunende tandweefsel. Het tandvlees trekt weg, en er kan zich een zak vormen aan de tandbasis, meteen de ideale plaats voor een nieuwe ophoping van tandplaque en etensresten. Meestal kunnen een goede behandeling bij de tandarts en een betere tandverzorging een verdere verslechtering van de toestand voorkomen.
Het eindstadium is diepe parodontitis. Daarbij is de ontsteking zo ver gevorderd dat het ondersteunende weefsel en het kaakbeen rond de tanden volledig verzakken, waardoor de tanden kunnen bewegen, loskomen en zelfs uitvallen. Dit is meteen ook de belangrijkste oorzaak van tanduitval bij volwassenen. In dit stadium moeten de vernietigde structuren eventueel hersteld worden via een tandvleestransplantatie, dichtingsmateriaal voor botletsels enz.
