Allergieën, astma-aanvallen, longkanker, rinitis en COBP… de daling van de luchtkwaliteit speelt ons parten. Wat waren in 2015 de gevolgen voor de luchtwegaandoeningen?
Luchtvervuiling: astma en longkanker
Alle studies bevestigen het: de luchtvervuiling vergroot het risico op verslechtering van astma en chronische obstructieve bronchopneumopathie (COBP: langzame en progressieve obstructie van de luchtwegen en de longen). Het bevordert ook de ontwikkeling van longkanker (bronchuscarcinoom). Het risico op sterfte door longkanker is per schijf van 10 μg/m3 stikstofdioxide met bijna 50% gestegen, de sterftekans door hart- en longziekten met 27% (1). Voor astma - een ziekte waar veel verschillende factoren spelen - wordt 15% van de gevallen toegeschreven aan de luchtvervuiling, maar dat cijfer is omstreden.
Prof. Bruno Housset, hoofd van de dienst longaandoeningen van het Centre hospitalier intercommunal van Créteil: «Een astma-aanval kan uitgelokt worden door verhoogde blootstelling aan allergenen en irriterende vervuilende stoffen zoals ozon. De ozonconcentratie in de lucht stijgt door interactie van de uitlaatgassen van auto’s met de ultraviolette zonnestralen, vooral als het warm is en er geen wind is. De fijne stofdeeltjes van minder dan 2,5 micron zijn het schadelijkst. Ze zijn zo klein dat ze tot diep in de longblaasjes - de uiteinden van de luchtpijptakjes in onze longen - kunnen dringen. 24 tot 48 uur na een luchtvervuilingspiek stijgt het aantal astma-aanvallen (in frequentie en ernst). Er is dus wel degelijk een verband».
Behalve mensen met chronische longziekten (astma of COBP) zijn ook kinderen heel gevoelig voor chronische blootstelling aan vervuilde lucht, omdat het de ontwikkeling van hun longen vertraagt. Op volwassen leeftijd lopen ze dan meer risico om COBP te krijgen, zeker als ze roken.
Luchtvervuiling: nog tal van andere gevolgen voor luchtwegaandoeningen…
De klimaatverandering veroorzaakt ook migratie van insecten die infectieziektes verspreiden, waardoor ziektes zoals chikungunya en knokkelkoorts - allebei worden ze overgedragen door de tijgermug - nu ook hier voorkomen (de verspreidingszone van de mug schuift op naar Noord-Europa).
Door de klimaatopwarming zou het aantal bosbranden in het zuiden van Frankrijk kunnen toenemen en zich tegen 2050 uitbreiden naar het centrum van het land. Ook deze branden zijn een bron van fijne en ultrafijne stofdeeltjes die ontstekingen van de luchtwegen veroorzaken of bestaande luchtwegaandoeningen verergeren.
(1) Filleul L et al. Occup Environm Med 2005 ; 62 : 453-60.
Mathilde Pascal et coll. BEH/InVS N° 38-39 | 24 novembre 2015 Changement climatique et santé : nouveaux défis pour l’épidémiologie et la santé publique ;
(3) EHESP – Ecole des Hautes Etudes En Santé Publique.
Dr Isabella AnnesiMaesano, HEALS (Health and Environment-wide Associations based on Large population Surveys).
Pr Bruno Housset, Fédération Française de Pneumologie (Franse Federatie van Pneumologie