Vitamine D is bekend voor haar heilzame effecten op het beendergestel.
Maar vandaag wordt het belang ervan voor de gezondheid duidelijker naarmate er meer nieuwe wetenschappelijke inzichten bij komen.
Vitamine D, de zonnevitamine
Vitamine D is één van de vier vetoplosbare vitamines in de natuur. Dat betekent dat ze in vette producten zit, vooral dan van dierlijke oorsprong. Onder meer boter, smeer- en bakvetten, volle melk en afgeleide producten, vette vis en verrijkte eetwaren.
Vitamine D heeft echter nog een andere specifieke eigenschap: de helft van de opname wordt gedekt door de epidermale synthese (onder de huid), die gestimuleerd wordt door voldoende blootstelling aan de zon. Dat betekent concreet dat we veel vitamine D produceren in de zomer en weinig in de winter.
Veel studies hebben trouwens aangetoond dat een tekort aan vitamine D relatief veel voorkomt en dat in elke leeftijdsgroep, maar toch vooral bij kleine kinderen en bejaarden. Dat kan voor zware problemen zorgen. In België toont de zon zich niet echt van haar sterkste kant en hebben de meeste mensen dan ook te weinig vitamine D.
Vitamine D: effecten in het hele lichaam
Lange tijd ging de wetenschap ervan uit dat vitamine D maar één enkele werking had in het lichaam: helpen bij de calciumopname en de vastzetting ervan in de beenderen. De voorbije maanden zijn er echter tientallen studies verschenen waaruit blijkt dat deze vitamine wellicht in nog heel wat andere opzichten nuttig is!
Volgens de epidemiologie verhogen lage vitamine D-concentraties in het bloed het risico op valpartijen (en dus breuken) bij bejaarden, op hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten en zelfs sommige kankers. En wie een hoog vitamine D-gehalte in zijn bloed heeft, bezit een betere ademfunctie dan wie lagere concentraties in het bloed heeft. Meer nog: het vastgestelde verschil is veel groter dan dat tussen ex-rokers en niet-rokers!
In welke richting gaat het oorzakelijk verband?
Toch zou het verkeerd zijn om uit al deze voordelen af te leiden dat vitamine D bescherming biedt tegen alle ziektes. Zo is recent aangetoond dat supplementen van vitamine D geen beterschap brengen in ziektes. De onderzoekers gaan er nu van uit dat een tekort aan vitamine D een gevolg is en geen factor in het ontstaan van kwalen of problemen.
Het blijft hoe dan ook wenselijk om genoeg vitamine D te hebben! Enkele tips om u daarbij te helpen:
- Ga elke dag enkele minuten naar buiten, zeker als de zon schijnt en ook in de winter.
- Ontzeg u vette voedingswaren niet: vette vis, boter en andere dierlijke vetten kunnen u vitamine D leveren.
- Raadpleeg uw huisarts om te zien of eventuele supplementen nodig of nuttig kunnen zijn.
Chest. 2005 Dec;128(6):3792-8.