Mensen vaccineren met bacteriën... in elk geval origineel! Het onderzoek werd uitgevoerd in België en de uitvinders hebben er een octrooi op aangevraagd.
Niet alle bacteriën zijn slecht. Sommige bacteriën zijn zelfs onmisbaar. Tijdens de evolutie is ons lichaam erin geslaagd harmonieus samen te leven met bepaalde bacteriën, zoals bijv. lactobacillen. Deze bacteriën danken hun naam aan het melkzuur dat ze produceren. En melkzuur heeft positieve eigenschappen: melkzuur belemmert onder meer de ontwikkeling van andere bacteriën. Het is dankzij lactobacillen dat vleeswaren kunnen worden bewaard en dat kaas niet gaat bederven. Het zijn ook die bacteriën die de vrouwelijke geslachtsorganen beschermen tegen infectie.
Een bacterie, een vaccin
Van daar tot het therapeutisch gebruik van bacteriën als transportmiddel was slechts een kleine stap.De onderzoekers van het Laboratorium voor Moleculaire Biologie van Jean Delcour aan de Université Catholique de Louvain (UCL) hebben fragmenten van de bacterie die tetanus veroorzaakt ingebouwd in melkzuurbacteriën om aan te tonen dat transport via bacteriën perfect mogelijk is. En met succes! De proeven werden weliswaar uitgevoerd bij muizen (en nog niet bij de mens), maar de onderzoekers zijn erin geslaagd muizen te beschermen tegen tetanus, gewoonweg door ze enkele gram gewijzigde lactobacillen te laten innemen. Door dat transport werden de muizen dus “gevaccineerd” tegen tetanus.
Niet in de natuur
Maar daar blijft het niet bij. Het zou gevaarlijk zijn dergelijke gewijzigde bacteriën vrij te laten in de natuur. “De verspreiding van transgene bacteriën in de natuur moet strikt worden gecontroleerd.” Daarom diende de “brave melkzuurbacterie” een nieuwe transformatie te ondergaan. Door een heelkundige ingreep hebben de onderzoekers de bacterie de mogelijkheid ontnomen langer dan enkele uren te leven in een milieu dat geen D-alanine bevat; D-alanine is een aminozuur dat essentieel is voor hun overleving. Normale bacteriën produceren zelf D-alanine, maar de bacterie die door de onderzoekers werd gewijzigd, kan dat niet en zal niet lang overleven als ze geen D-alanine krijgt.Op die manier zijn de onderzoekers van de UCL erin geslaagd de basis te leggen voor wat misschien een oraal vaccin zal worden dat veel gemakkelijker kan worden toegediend en even gemakkelijk kan worden gegeten als yoghurt, een stukje worst of lekkere kaas...