Na een cardiovasculair accident (zoals een beroerte) kan de angst voor een herhaling of een hartstilstand, maar ook het overdreven bemoederen van de partner, het gevoel van kwetsbaarheid en het lagere zelfbeeld verlammend werken. Seks verdwijnt dan helemaal naar de achtergrond. Jammer, want seks is niet alleen niet riskant voor het hart, het is zelfs goed voor de gezondheid - ook na een cardiovasculaire gebeurtenis of een hart- en vaataandoening.
Cardiovasculair accident of hart- en vaataandoening dodelijk voor het libido
De psychologische impact van een cardiovasculair accident (acuut coronair accident/hartinfarct, aorta-aneurisme/ophoping van bloed tussen de wandlagen van de aorta, cerebrovasculair accident, hartoperatie, plaatsen van een automatische implanteerbare defibrillator, enz.) moet ernstig genomen worden, want vaak komt het seksleven erdoor in het gedrang (1) - zowel bij mannen als bij vrouwen. De angst voor een nieuw cardiovasculair accident of een hartstilstand tijdens het vrijen verlamt mensen en dempt de hartstocht. Daarnaast is er ook het effect van bepaalde cardiovasculaire geneesmiddelen: de lagere bloeddruk die ze veroorzaken, kan bestaande erectieproblemen verergeren* en diverse stoffen kunnen bij vrouwen het libido doen zakken of leiden tot vaginale droogte**.
Zo’n schokkende gebeurtenis kan bovendien een reactieve depressie veroorzaken, en de antidepressiva en angstremmers maken de zaak er niet beter op. Ze kunnen namelijk leiden tot vaginale droogte en erectiestoornissen. De werkongeschiktheid door de ziekte isoleert de patiënt ook, wat zijn gevoel van kwetsbaarheid nog versterkt en zijn zelfbeeld een deuk geeft. Dat alles samen met de vermoeidheid (asthenie) zorgt ervoor dat seks en zin in seks naar de achtergrond verdwijnen. En door het taboe dat erop rust, durven veel patiënten er niet over te spreken met de artsen.
Volgens prof. Claire Mounier-Vehier, hoofd van de dienst ‘Médecine Vasculaire et Hypertension Artérielle’ in het 'hôpital Cardiologique’ (CHRU van Lille) «worden almaar meer jongere vrouwen getroffen door cardiovasculaire accidenten. Het aantal myocardinfarcten (hartaanval) bij vrouwen jonger dan 55 jaar is tussen 2002-2008 met 18% gestegen en het aantal blijft verder stijgen. De studies (2) wijzen in dit verband op de overbeschermende houding van de partners die hun vrouw als kwetsbaarder beschouwen en daardoor minder seksueel ondernemend durven te zijn. En aangezien amper 10% van de vrouwen na een hartaanval aan hartrevalidatie doet (3) (tegenover 30% bij de mannen), is er amper gelegenheid om deze patiënten te informeren over hoe ze hun seksleven weer kunnen opnemen!»
Seks: minder gevaarlijk dan een woedeaanval krijgen
Gelukkig buigen de geleerde nationale en internationale verenigingen zich nu dan toch over het onderwerp (4). Het is niets te vroeg: amper een op de twee mensen krijgt na een cardiovasculair accident duidelijke richtlijnen en tips over de kwestie (2)(5).
Laten we de zaak in het juiste perspectief plaatsen: seks is een lichamelijke activiteit van matige intensiteit (6) - tussen 2,5 en 3,3 METS (30 Watt) -, dat komt overeen met één of twee verdiepingen trappen doen met de vaste partner (vier verdiepingen met een nieuwe partner). Net als bij elke fysieke activiteit stijgt het risico op een hartaccident op het moment van de activiteit, daarna daalt het risico weer binnen twee uur. Een woeduitval of een ongewone lichamelijke inspanning of een inspanning beoefend 2 tot 4 uur na het opstaan is veel riskanter! Ook het aandeel van de emotionele impact is niet te onderschatten. De hersenactiviteit van het zogenaamde sympatisch zenuwstelsel doet de hartslag stijgen, vergroot het zuurstofgebruik van het hart (de motor) en veroorzaakt soms ook hartritmestoornissen. Dat verklaart waarom seks riskanter is met een nieuwe partner. Hetzelfde geldt bij ongebruikelijke seksuele praktijken.
Alles over «Sexualité et maladies cardiovasculaires»: www.fedecardio.org
Een aanrader en op deze website te zien: de video gemaakt door Maïwenn (#Préjugés)
Naar aanleiding van een interview en de voordracht van prof. Claire Mounier-Vehier, hoofd van de dienst ‘Médecine Vasculaire et Hypertension Artérielle’ in het 'hôpital Cardiologique du CHRU’ van Lille en voorzitter van de ‘Fédération Française de Cardiologie’ tijdens de ‘Journées Européenne de la Société Française de Cardiologie’ (januari 2016)
**Diuretica, bètablokkers van de oude generatie, hoge dosissen statines, enz.
**Sommige bloeddrukverlagende medicatie, spironolactone, diuretica.
(1) Lindau S et al. Substudy Registre TRIUMPH Am J Cardiol. 2012 May 15; 109(10): 1439–1444; (2) Lindau ST et al. Circulation 2014 Dec 23 ; 130 (25) : 2302-9; (3) BEH, février 2014; (4) Arch Cardiovasc Dis. 2012 ; 105 : 309-28; (5) Appl Nurs Res 2015 Aug ; 28 (3) : 244-50; (6) Recommandations American Heart Association Circulation 2012; (7) Pavy B et al. Arch Cardiovasc Dis 2012. 105-309-28