Als u een verre reis wil ondernemen, moet u eerst uw arts raadplegen! U moet misschien worden ingeënt (of gevaccineerd): u moet de verplichte inentingen hebben gekregen en soms moet u meerdere dagen vóór het vertrek nog extra vaccins krijgen.
Reizigers die naar een exotische bestemming trekken, wordt systematisch een profylactische behandeling tegen malaria aanbevolen. Maar uiteindelijk zijn er weinig mensen die zich schikken naar die aanbeveling. Is die behandeling echt zo hinderlijk en is er echt sprake van mogelijke bijwerkingen?

Is het goed voor mij?
De meeste mensen vragen zich af of die behandeling echt voor hen geschikt is: bezoek aan een laag- of middelmatig endemisch land, verblijf van korte duur (2 of 3 weken), verblijf tijdens het droge seizoen, bescherming tegen de muggen, 'steriele' verblijfsvoorwaarden (hotel, georganiseerde reis, westerse voeding...), enz. Deze overwegingen zijn slechts gedeeltelijk gerechtvaardigd, vermits men uiteraard rekening moet houden met het risicogehalte van het land in kwestie, met het seizoen en de blootstellingsperiode. Samengevat: u moet goed onthouden dat u zich altijd moet beschermen tegen muggenbetenen dat er twee gebieden bestaan:
- Afrika ten zuiden van de Sahara, waar het risico veruit het grootste is en waar in de meeste gevallen een chemoprofylaxe zich opdringt. Chemoprofylaxe is de medische term die gebruikt wordt wanneer de preventieve maatregelen bestaan uit het toedienen van geneesmiddelen.
- Azië/Zuid-Amerika, waar het risico veel lager ligt en waar, voor een kort verblijf (10 tot 14 dagen) op de klassieke toeristische plekken, gewoonlijk geen chemoprofylaxe nodig is.
Nachtmerrieachtige behandeling?
Heel wat mensen hebben geen zin om een preventieve behandeling te volgen. Ten eerste, omdat het moeilijk vol te houden is (dagelijks een geneesmiddel nemen vóór, tijdens en na het verblijf) en ten tweede en vooral omdat de behandeling kan leiden tot heel vervelende bijwerkingen die het verblijf zouden kunnen verknoeien. Deze overtuiging is niet echt gerechtvaardigd: elk geneesmiddel kan bijwerkingen veroorzaken. Dat is ook het geval met antimalariamiddelen, maar meestal worden deze goed verdragen. Lariam® heeft niet bij iedereen een goede reputatie omwille van de ongewenste neuropsychiatrische bijwerkingen die inderdaad mogelijk zijn, maar waarvan de frequentie door sommigen werd overdreven. Het probleem is dat mensen dikwijls elk hinderlijk symptoom toeschrijven aan het geneesmiddel dat zij op dat ogenblik nemen, ook al is dat geneesmiddel daar in heel wat gevallen niet verantwoordelijk voor.
Prof. Olivier Bouchaud is hoofd van de afdeling Besmettelijke en Tropische Aandoeningen van het Avicienne-ziekenhuis (Bobigny) en hij is vicevoorzitter van de Société de médecine des voyages.