De pijnstillende en koortswerende werking van paracetamol werd ontdekt eind 19de eeuw. Toch kwamen de eerste paracetamoltabletten pas in de tweede helft van de jaren 50 in de handel.
Paracetamol werkt pijnstillend en is geïndiceerd bij de symptomatische behandeling van hoofdpijn, tandpijn, pijnlijke maandstonden, artrose, lagerugpijn, gewrichtspijn en pijn die veroorzaakt wordt door een val of een ontsteking. Het middel werkt bovendien ook koortswerend.
De populairste
Paracetamol remt de productie af van prostaglandines, de chemische stoffen die de pijnprikkels naar de hersenen sturen. Paracetamol werkt in op de hersenen, terwijl aspirine en niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen de pijnprikkels neutraliseren aan de pijnbron. Paracetamol is ook de populairste pijnstiller ter wereld. Hij is veilig, wordt uitstekend verdragen, veroorzaakt geen maagirritatie en heeft in normale dosissen nagenoeg geen bijwerkingen. Vandaar dat hij ook geschikt is voor kinderen en baby's, bijvoorbeeld om de koorts te doen dalen na inentingen. De dosis moet wel aangepast worden aan de leeftijd en het gewicht. Ook tandartsen gebruiken vaak paracetamol als pijnstiller, omdat hij het bloed niet of nauwelijks verdunt.
Gelukkig toeval
De pijnstillende en koortswerende werking van paracetamol werd ontdekt eind 19de eeuw. In die tijd werden koortswerende middelen (antipyretica) bereid met natuurlijke elementen, zoals wilgen- of kinaschors (waaruit kinine wordt gewonnen). Deze meer dan honderd jaar oude molecule ontstond door gelukkig toeval. Door een verbindingsfout ontdekken twee artsen in 1886 de koortswerende eigenschappen van acetanilide. Vervolgens wordt acetanilide gesynthetiseerd uit aniline, een essentiële molecule in de kleurstoffenindustrie. Anilinederivaten - waaronder fenacetine - zijn in die tijd al bekend en wekken de belangstelling op van de artsen. Zo publiceert de Duitse arts J. von Mehring in 1893 de resultaten van zijn klinische studies over paracetamol. Toch kennen die anilinederivaten niet het succes van aspirine, ook al blijkt paracetamol veiliger te zijn. Ze zijn immers toxisch voor hemoglobine. De ommekeer komt er in 1948-49, wanneer de Amerikaanse onderzoekers B.B. Brodie, F.B. Flinn en A.E. Axelrod ontdekken dat acetanilide en fenacetine door het organisme afgebroken worden in diverse producten, waaronder paracetamol. Vervolgens tonen ze aan dat paracetamol de enige molecule is die pijn en koorts bestrijdt, en dat de andere afbraakproducten de waargenomen toxische effecten veroorzaken. In de tweede helft van de jaren 50 wordt paracetamol op de markt gebracht als geneesmiddel. Het werkt koortswerend en pijnstillend, maar niet ontstekingsremmend, en wordt vaak gebruikt in plaats van aspirine. Paracetamol heeft immers niet de contra-indicaties van aspirine.