Nierziekten

Inleiding

De druk van het bloed in het haarvatkluwen van de nierlichaampjes is hoog. De filtratie geschiedt onder druk.Dat verklaart dat afwijkingen in het bloedvatenstelsel, waarbij de bloeddruk hetzij te hoog is, hetzij te laag is, de werking van het nierfilter - de nierlichaampjes - en daarmee de vorming van het filtraat, de zogenoemde voorurine, sterk beïnvloeden. Omgekeerd kunnen nierafwijkingen, doordat zij de water- en zoutevenwichten verstoren, verschijnselen geven die een zware belasting betekenen voor het hart.Ontwikkelingsstoornissen van de nieren zijn niet zeldzaam. Soms is er maar één nier aanwezig. Soms ook zijn de nieren, meestal aan de onderkant, met elkaar vergroeid tot de zogenoemde hoefijzernier. Soms bevindt zich een van de nieren in het bekken. Deze aandoeningen geven op zichzelf geen stoornissen in de werking van de nieren. Eiwit in de urineDe nierlichaampjes werken als eiwitfilters, waardoor de urine van de gezonde mens geen eiwit bevat. Het voorkomen van eiwit in de urine kan dus in de eerste plaats wijzen op een 'lek' van de nierfilters.Dit komt onder andere vaak tijdelijk voor bij koortsige ziekten, zware lichamelijke inspanning, of bij hevige emotie. Het is mogelijk dan er dan door zuurstoftekort in de nier een vermeerderde doorlaatbaarheid ontstaat; in het geval van inspanning door het sterk verhoogde zuurstofverbruik van het lichaam, in andere gevallen door kramp van de niervaten.Ook komt soms, vooral bij jonge mannen, een toestand voor waarbij in staande houding urine wordt geleverd die eiwit bevat, terwijl deze als de patiënt liggend of zittend urineert, eiwitvrij is.Bij deze, overigens ongevaarlijke, toestand zou van een belemmering van de bloedafvoer, vooral uit de linkernier, sprake kunnen zijn door rek van en druk op de nierader door de lendenkromming van de wervelkolom, die in staande houding sterker is.Er is één eiwit dat ook zonder nierafwijking wel in de urine kan verschijnen, namelijk hemoglobine, de rode bloedkleurstof. Die behoort normaal veilig binnen de rode bloedlichaampjes te zijn opgeborgen. Gaan de rode bloedlichaampjes in groten getale te gronde, dan kan bloedkleurstof in de urine voorkomen. De bloedlichaampjes zelf kunnen het gezonde nierfilter niet passeren.Vindt men evenwel bij microscopisch onderzoek bloedlichaampjes in de urine, dat moet óf het filter sterk lek zijn (in welk geval ook wel eiwit zal worden doorgelaten), óf zij moeten uit de nier zelf of uit haar afvoerwegen afkomstig zijn. Glucose in de urineDe urine van de gezonde mens bevat geen glucose. Geeft men echter een gezond iemand een grote hoeveelheid suikeroplossing te drinken, dan kan er tijdelijk wat suiker in de urine komen. Het gehalte van de weefselvloeistof aan suiker wordt door het lichaam nauwkeurig constant gehouden, onder andere doordat wat niet direct wordt gebruikt, wordt opgeslagen in de spieren en lever en naar behoefte uit de levervoorraad en daarna uit de spiervoorraad wordt afgegeven.Neemt een mens plotseling veel suiker tot zich, dan zal, doordat het enige tijd kost eer alle suiker tot voorraadsuiker is omgevormd, de hoeveelheid suiker in het bloed en de lichaamsvloeistof tijdelijk verhoogd zijn.Gedurende die tijd helpt de nier om de overmaat uit het lichaam te verwijderen. Suiker zal dus in de urine kunnen verschijnen indien het vermogen om suiker in onoplosbare vorm als voorraad vast te leggen is gestoord en het lichaam met suiker is overspoeld (diabetes of suikerziekte).Er kan echter ook suiker in de urine voorkomen als de nier zelf ziek is en de nierbuisjes reeds bij normaal suikergehalte suiker in de urine doorlaten. Ook het vermogen van de nierbuisjes om water terug te houden kan gestoord zijn: de nier kan dan uitsluitend grote hoeveelheden sterk verdunde urine vormen.

Symptomen

Afwijkingen en ziekten van de nieren kunnen van allerlei aard zijn, zoals onder andere:- ontwikkelingsstoornissen;- ontstekingen;- stoornissen in de bloedvoorziening;- weefselachteruitgang (degeneratie);- gezwellen;- insufficiëntie;- immunologische stoornissen.Slechts bij een deel van deze afwijkingen doen zich verschijnselen voor die de aandacht van de zieke naar de nieren en hun afvoerwegen leiden, namelijk als er een afwijkende hoeveelheid urine wordt uitgescheiden of als het uiterlijk ervan is veranderd en bij pijn of andere moeilijkheden bij de urinelozing.De nieren vervullen hun belangrijke taak 'in stilte', ook indien zij ziek zijn. Verschijnselen van pijn, urinedrang, bemoeilijkte urinelozing, bloedige urine en dergelijke wijzen veeleer op een stoornis van de afvoerwegen dan van de nieren zelf, maar door stoornissen in de afvoer kunnen ten slotte ook de nieren zelf ernstig in hun werking worden belemmerd.Zoals zovele voor het leven belangrijke organen bezitten de nieren een grote reserve. Eén nier kan onder normale omstandigheden de uitscheidingstaak gemakkelijk vervullen. Zelfs een klein deel van één nier is hiertoe voldoende.Dit heeft het belangrijke gevolg dat bij eenzijdige nierafwijkingen (bijvoorbeeld ontwikkelingsstoornissen, gezwellen of ontstekingen die uit de lagere afvoerwegen zijn opgestegen) een zieke of niet meer werkende nier, zonder bezwaren kan worden weggenomen, mits de andere nier gezond is.Dergelijke eenzijdige nierafwijkingen zullen dus veelal door operatief ingrijpen kunnen worden behandeld; bij de overige afwijkingen is dit niet het geval.

• 1
• 2
• 3
• 4
• Volgende pagina