Interview: moet men kost wat kost vermageren?

De laatste tijd wordt een vrij negatief beeld opgehangen van de techniek van maagbending: de techniek zou zeer gevaarlijk kunnen zijn. Om er het fijne van te weten, hadden we een gesprek met Dr. Renaud Guichard, maag-darmchirurg.

e-gezondheid: Is het plaatsen van een maagring een efficiënte techniek om te vermageren?Dr. Renaud Guichard: De techniek is inderdaad doeltreffend, maar riskant. Daarom moet op voorhand de noodzaak van gewichtsverlies worden afgewogen tegen de soms vitale risico's. Laten we beginnen met de noodzaak om te vermageren. Het is nu duidelijk aangetoond dat overgewicht rechtstreeks of onrechtstreeks gezondheidsproblemen veroorzaakt. De frequentste zijn hartinsufficiëntie (het hart kan niet meer voldoen aan de behoefte), hoge bloeddruk, suikerziekte (of diabetes), slaapapneusyndroom (pauzes van ademstilstand 's nachts), gewrichtsproblemen, flebitis en longembolie. De Amerikaanse verzekeringsmaatschappijen, die meer met dat probleem worden geconfronteerd dan wij, hebben dan ook barema's van medische risico's opgesteld in functie van het gewicht (om de premies aan te passen). Zij passen een vrij eenvoudige classificatie toe op grond van de body mass index (BMI). Volgens de officiële Amerikaanse richtlijnen zou men moeten proberen te vermageren om de gezondheid te verbeteren en de risico's te verkleinen vanaf een BMI van 25 kg/m² indien er tevens twee aandoeningen zijn die gerelateerd zijn aan overgewicht (bijv. suikerziekte en hoge bloeddruk) en vanaf een BMI van 30 kg/m² ongeacht de aan- of afwezigheid van ziekteverschijnselen. Bij een BMI hoger dan 40 kg/m² spreekt men van morbide “obesitas” gezien het vitale risico op korte termijn.Gastroplastiek met een opblaasbare ring is een techniek die pas sinds 10 jaar wordt toegepast. Daarbij wordt de vorm van de maag veranderd: er wordt een vernauwde zone gecreëerd waar het voedsel moeilijk door kan. Men vormt zo twee maagzakken (in plaats van één). De eerste maagzak is klein, vult zich zeer snel bij het eten, maar ledigt zich slechts zeer traag naar de volgende zak. Dat heeft tot gevolg dat men niet te veel of te snel kan eten, zoniet zou men pijn krijgen en moeten braken.De totale calorie-inname, zal dan ook lager zijn. Die techniek biedt meerdere voordelen:

• de ring kan laparoscopisch worden geplaatst (kijkoperatie onder cameracontrole en zonder heelkundig incisie);
• de insnoering van de maag kan van buitenaf worden geregeld via een doos die zich onder de huid bevindt;
• de techniek is omkeerbaar of reversibel: de ring kan worden verwijderd. De oude technieken van aanpassing van het maagvolume waren veel minder soepel, konden niet worden aangepast en waren niet reversibel.

e-gezondheid: Moet men tot alles bereid zijn om te vermageren?Dr. Renaud Guichard: Zeker niet! Een gastroplastiek wordt enkel toegepast bij zeer zwaarlijvige personen. De belangrijkste reden daarvan is dat abdominale chirurgie bij zwaarlijvige personen riskant is op cardiovasculair (hart- en bloedvaten) en respiratoir vlak (luchtwegen). De ring wordt laparoscopisch geplaatst en kan terug worden verwijderd, wat een valse indruk van gemak en veiligheid geeft. Een kijkoperatie is inderdaad minder agressief voor het lichaam dan een laparotomie (openen van de buikwand), maar er kunnen toch ernstige verwikkelingen optreden, hoewel minder frequent dan na laparotomie. Verwikkelingen die specifiek het gevolg kunnen zijn van het plaatsen van een opblaasbare siliconenring rond de maag, zijn: wegglijden van de ring, uitzetting van de maag boven de ring, perforatie van de maag, passage van de ring in de maag, verplaatsing van de doos, infectie van de doos, slecht verdragen ring, zure terugvloei (reflux) in de slokdarm, enz.Eén derde van de patiënten moet enkele dagen of maanden na plaatsing van de ring opnieuw worden geopereerd om verschillende redenen, zonder dan nog rekening te houden met een eventuele voorziene verwijdering van de ring na stabilisatie van het gewichtsverlies.

e-gezondheid: Welke raad kunt u vrouwen die wanhopig zijn over hun zwaarlijvigheid, geven? Dr. Renaud Guichard: U moet niet te vlug een ring laten plaatsen. De techniek zou enkel mogen worden uitgevoerd bij obese patiënten bij wie het op korte termijn zeer riskant zou zijn niets te doen. Er bestaan nog andere officiële indicaties voor de techniek, maar zelfs dan moet men goed nadenken. Er is geen haast bij. Men moet zich meerdere vragen stellen:

• Is de informatie die de media en sommige artsen verstrekken, objectief? Dat is weinig waarschijnlijk aangezien het bij de behandeling van obesitas over veel geld gaat en aangezien artsen gemakkelijker van hun successen dan van hun mislukkingen spreken.
• Werd ik goed ingelicht? De eerste raadpleging bij een chirurg zou enkel moeten worden beschouwd als een raadpleging “voor informatie” zonder dat daarbij een beslissing wordt genomen. De raadpleging zou 45 tot 60 minuten moeten duren. Een tweede raadpleging is aangewezen voor verdere informatie, eventueel samen met mensen uit uw omgeving. Vooraleer een beslissing te nemen, lijkt het redelijk een maand na te denken.
• En als men weigert een ring te plaatsen? Chirurgen verdienen als ze opereren. Als de chirurg weigert een ring te plaatsen, is dat eerder een bewijs van eerlijkheid. U zult steeds een chirurg kunnen vinden die uit geldbejag toch bereid is een ring te plaatsen. Als de weigering objectief wordt geformuleerd, is dat waarschijnlijk omdat uw overgewicht matig is of omdat uw psychologische ingesteldheid niet van aard is om het succes van de ring of een correcte nazorg te waarborgen.
• Welke zijn de andere oplossingen? De meeste mensen die raadplegen wegens gewichtsproblemen, hebben vaak nog geen goede voorlichting gehad op het gebied van de voeding (we hebben het hier uiteraard over diëten die hun waarde bewezen hebben en die worden voorgesteld door voedingsspecialisten). Dat is een eerste punt.Er bestaan nog andere mogelijkheden. Men kan fibroscopisch (dus zonder operatie) een opblaasbare ballon in de maag plaatsen die daar ongeveer 9 maanden blijft zitten. Die techniek wordt uitgevoerd bij matige obesitas en is veel minder riskant dan de plaatsing van een ring.Wat de geneesmiddelen betreft, er bestaan momenteel twee types geneesmiddelen. Xenical® verhindert de absorptie van vetten in het spijsverteringskanaal (de bijwerking van Xenical® is trouwens vetdiarree of steatorroe). Het tweede geneesmiddel is sibutramine, een geneesmiddel dat op de hersenen inwerkt en een dubbel effect heeft: sibutramine versnelt het verzadigingsgevoel (het hongergevoel verdwijnt sneller) en verhoogt het basale metabolisme (u verbrandt meer). Sibutramine (merknaam Reductil®) is dus geen eetlustremmer, zoals bijv. de amfetaminen. De geneesmiddelen werken echter enkel in combinatie met een vermageringsdieet.