Griep wordt veroorzaakt door een van de vele virussoorten die zich door de omgevingslucht snel van de ene naar de andere persoon kunnen verplaatsen. Wanneer de deeltjes worden ingeademd, gaan ze via de luchtpijp naar de steeds kleiner wordende luchtwegvertakkingen.
Hier binden de spijkervormige eiwitten op het virusoppervlak zich aan andere eiwitten op cellen in de bekleding van het ademhalingskanaal. Dan wordt het virus door de cel opgeslokt, en in die cel wordt het virus vermenigvuldigd.
De nieuwe virussen maken zich van de cel los en verspreiden zich in het ademhalingsstelsel. De geïnfecteerde weefsels raken gezwollen en ontstoken. Hierdoor ontstaan de symptomen van griep, zoals hoesten, een zere keel en een loopneus of verstopte neus.
Naarmate het virus zich via de bloedsomloop naar het hele lichaam verspreidt, ontwikkelen zich meer griepsymptomen, zoals koorts, hoofdpijn, spierpijn en extreme vermoeidheid. Gelukkig gaat het immuunsysteem van het lichaam nu aan het werk om de vreemde indringers te verdrijven.
In de bloedsomloop herkennen de B-cellen, dat zijn speciale immuuncellen, de 'eiwitspijkertjes' op de virussen, en beginnen de B-cellen zich te vermenigvuldigen. Dan gaat het cellenleger antilichamen produceren, die zich aan de spijkertjes binden en het virus 'labelen' om te worden vernietigd. Vervolgens worden de virussen verslonden en vernietigd door cellen die de antilichamen op het virusoppervlak herkennen. Het leger B-celklonen blijft paraat om het virus aan te vallen wanneer het opnieuw het lichaam binnenkomt.
Het vaccin in een griepprik gaat op dezelfde manier te werk om je tegen het griepvirus te beschermen. Het vaccin bevat onschadelijke stukjes van griepvirussen, die het immuunsysteem op een virusinvasie voorbereiden. Maar het griepvirus verandert (muteert) voortdurend, en dan kan het gebeuren dat een nieuwe variant niet door het immuunsysteem wordt herkend. Daarom wordt het de griepprik elk jaar aangepast en blijft er ook na een griepprik nog een kleine kans op infectie met een onbekende variant van het griepvirus.