Geld verdienen is voor heel wat mensen een voldoende motivatie om dagelijks naar het werk te gaan, ook al is hun job niet bepaald boeiend te noemen. Zou geld ook aangewend kunnen worden om anderen aan te zetten om een gezondere levensstijl aan te nemen?
Geld is een positieve motivatie
In de "Quotidien du médecin" is de persoonlijke ervaring verschenen van een arts die tevens huismoeder is (1): "Twee jaar geleden, legde ze uit, wilde ik mijn kinderen aanmoedigen om meer fruit en groenten te eten. Daarom beloofde ik hen 10 eurocent per portie. Ik heb begrepen dat ik mijn achtjarig zoontje overtuigd had toen hij vroeg of hij één euro zou krijgen als hij 10 porties per dag zou eten. Na twee maanden, ben ik gestopt met geld te geven, maar de gedragingen waren toen al definitief veranderd. Thuis wordt nu bij het ontbijt volkorenbrood, havermoutpap en fruit gegeten. En bij de warme maaltijden eet iedereen groenten…"
Met dezelfde bedoelingen heeft de National Health Service (NHS, de Britse gezondheidsdienst) in Schotland een nieuw experiment gelanceerd: rokers die stoppen met roken, ontvangen gedurende 3 maanden 16 euro per week. Dit onderzoek zal, gespreid over drie jaren, 630 000 euro kosten. Toch zou de investering voor de NHS op lange termijn kunnen renderen indien deze rokers erin slagen hun gezondheid te verbeteren. Een gelijkaardig onderzoek werd reeds met succes bekroond: toen werden zwangere vrouwen aangespoord om niet meer te roken.
En dan was er nog een initiatief waarbij jonge meisjes maandelijks financieel aangemoedigd werden om niet zwanger te geraken…
Geld als ondersteuning van de motivatie
Op het Europese vasteland ergeren zich veel meer mensen aan deze handelwijze dan in de Engelstalige landen waar de doeltreffendheid van het initiatief als belangrijkste wordt ervaren. We vrezen soms dat betaald worden om zich anders te gedragen een lastige onderneming zal worden, precies omdat men ervoor vergoed wordt. En we blijven denken dat het beter is om de motivatie in zichzelf te vinden.
Dat is inderdaad een standpunt, maar men kan evengoed denken dat een kind of een jongere door het geld er zin in zal krijgen om zijn gewoonten positief te veranderen. In dat geval wordt het dus wel een interessante investering! Zo ook voor de kinderen van de hierboven geciteerde arts die fruit en groenten hebben leren appreciëren. Geld kan soms een goed hulpmiddel zijn om een eerder zwakke motivatie te versterken.
Na de periode van financiële aanmoediging is nochtans een flinke dosis persoonlijke motivatie nodig om vol te houden. De mama-arts had niet de bedoeling haar kinderen een levenslang pensioen te betalen om fruit en groenten te eten en de NHS stort die 16 euro per week slechts gedurende drie maanden aan rokers die gestopt zijn. Daarna moet iedereen proberen vol te houden dankzij een persoonlijke motivatie en daar ook een zekere voldoening trachten in te vinden.
Indien de personen in kwestie geen enkel positief element ervaren, dan zullen ze hun veranderde gewoonten wellicht niet op lange termijn kunnen volhouden.
Het probleem bij het afkopen van slechte gezondheidsgewoonten, is dat men een sponsor nodig heeft, iemand die er een voordeel in ziet om hierin geld te investeren. Voor de gezondheidszorg is een niet-roker erbij rendabel, een vermeden tienerzwangerschap ook. En voor de ouders is het vaak prioritair om de gezondheids- en studiegewoonten van hun kinderen te bevorderen.