Gehoorverlies heeft vaak zware sociale en psychische gevolgen en kan iemands sociale en professionele leven serieus ontwrichten. Het zelfbeeld krijgt daardoor een serieuze deuk. Nochtans bestaat er een heel netwerk van specialisten die niet alleen de diagnose stellen, maar de patiënt ook steun bieden in het rouwproces om het verloren gehoor en hem een weer zo normaal mogelijk leven proberen te geven.
Gehoor: minder goed horen werpt een relationele barrière op
Met 65 jaar is 30% van de mensen hardhorend. Men spreekt in dit geval van presbyacusis, het leeftijdsgebonden verminderd gehoorvermogen (ouderdomsslechthorendheid) of het gevolg van een te intense en te vaak herhaalde belasting door geluid. Verminderd gehoor waarbij een kleiner of groter deel van de zintuigcellen van het inwendige oor (het hoorzintuig) totaal en onherstelbaar vernietigd wordt, komt dan weer voor bij 7 % van de totale bevolking, dat zijn 770.000 mensen. In een Franse enquête verklaarde 89% van de ondervraagden gevolgen te ondervinden van hun gehoorsproblemen in hun sociale leven*. Een niet tijdig opgespoord gehoorverlies heeft bij volwassenen die nog beroepsactief zijn inderdaad een impact op het sociale en professionele leven; bij bejaarden versnelt het de cognitieve achteruitgang.
Voor iedereen is gehoorverlies een ontwrichtend element dat de algemene toestand en de levenskwaliteit van het individu aantast (sociale activiteiten worden teruggeschroefd, familiale relaties worden bemoeilijkt, communicatie wordt soms onmogelijk, enz.). Hoe erg iemand onder het gehoorverlies lijdt, hangt af van de gevoeligheid van elk individu en van diverse andere factoren (zijn er al slechthorenden in de familie, is de slechthorendheid verborgen, zijn er nog andere ziektes aanwezig, enz.).
Slechthorendheid: impact op het professionele leven bij werkenden
De jonge senioren en werkenden van vandaag zijn de jongeren van gisteren, de generatie van de walkman die in een tijd leefde dat er nog geen wetgeving bestond voor de geluidsnormen in discotheken, enz. Maar ook de jeugd van vandaag blijft niet buiten schot. De loeiharde muziekgenres van tegenwoordig en de razendsnelle toename van geluidsoverlast brengen stilaan een hele generatie van slechthorenden voort. Maar er is ook de groep van mensen die verklaart in hun professionele omgeving hinder te ondervinden van te hoge geluidsniveaus (31% zegt geregeld of vaak hinder te hebben)*. Algemeen verklaart negen op de tien mensen dagelijks bloot te staan aan overmatig lawaai; 81% van de 18- tot 35-jarigen ondervindt lawaaihinder op de werkvloer**.
Als het dagelijkse niveau van blootstelling aan lawaai gedurende een periode van acht uur de drempel van 80dB haalt, moeten werkgevers hun werknemers gehoorbeschermers ter beschikking stellen. Wat daarom nog niet betekent dat ze die ook werkelijk dragen! Als onze oren aan constante druk onderhevig zijn, bevindt het gehoor zich in een permanente staat van stress die het gehoorverlies versnelt.
Dr. Didier Bouccara, NKO-arts van de ‘Groupe Hospitalier Pitié-Salpêtrière’ (Parijs): “Bij kinderen en adolescenten vormt een verminderd gehoor een barrière voor het sociale leven, maar ook voor het leervermogen. Bij werkende volwassenen tast het gehoorverlies niet alleen de kwaliteit van het sociale en familiale leven aan, maar ook van het beroepsleven. Slecht horen veroorzaakt dan een achteruitgang van de algemene gezondheidstoestand en heeft ook een zware psychische impact (angst om minder goed te presteren, om zijn baan te verliezen, om het gevaar niet te horen komen, psychische problemen door het aangetaste zelfbeeld, kans op het ontwikkelen van angst- en/of depressieve stoornissen, enz.).”
* Peilingen JNA ISPOS 2011-2012-2015; ** Enquête ‘Journée nationale de l’audition’ 2016
Op basis van een interview met dr. Didier Bouccara, NKO-arts, ‘Groupe Hospitalier Pitié Salpêtrière’ (Parijs) en de documentatie geleverd door JNA www.journee-audition.org