In België lijden bijna 10% van de gehospitaliseerde patiënten van doorligwonden, ook wel drukwonden genoemd. Dit probleem komt ook voor bij mensen die lang in hun zetel stilzitten of bedlegerig zijn thuis of in een home. Voor al deze personen is een doeltreffende preventie vereist.
Drukwonden
Drukwonden zijn eigenlijk een soort lokale vernietiging van de huid. Ze kunnen soms voorkomen na slechts enkele uren immobilisatie bij comapatiënten of verlamde personen en bij mensen in slechte gezondheid die bijvoorbeeld aan ondervoeding of uitdroging lijden. Veel zeldzamer is het optreden van doorligwonden onder een plaaster. Ze worden veroorzaakt door een langdurige samendrukking van een steunpunt of uitsteeksel: hielen, achterwerk, heiligbeen, ellebogen, schouderbladen, achterkant van de schedel...Er kunnen verschillende factoren zijn die de doorligwonden veroorzaken: immobiliteit, verlies van gevoel, ondervoeding, incontinentie, uitrekking en/of verweking van de huid In een eerste stadium zien de doorligwonden eruit als een rode en pijnlijke zone. Vervolgens sterft de huid af (het weefsel sterft af op de plaats waar de huid niet langer door bloedvaatjes wordt doorbloed) en wordt zwart, hard en ongevoelig. Er komt een ulcus tot stand waardoor de spieren, pezen en botten bloot komen te liggen.
Preventie vereist
- Houding en verandering van houdingEen goede houding van de patiënt zorgt ervoor dat de contactpunten met het bed of de zetel beter verdeeld wordt en ze dus ook worden beperkt. De houding van een liggende patiënt moet idealiter om de 4 uren veranderd worden als er preventiemateriaal is, anders om de 2 uren. Voor een zittende patiënt moet dit om de 2 uur met een kussen tegen doorligwonden of elk uur als er geen preventiemateriaal is.- Lichte massageHierdoor kan de bloedsomloop worden gestimuleerd. Vraag eerst advies aan het verzorgend personeel.- Een goede hygiëne van de huidDe patiënt moet dagelijks een compleet toilet krijgen en bovendien bijkomende plaatselijke wasbeurten als hij zich met urine, ontlasting of overmatig zweten heeft bevuild Er mag zeker niet energiek op de huid worden geschrobd, gebruik een zachte zeep, vergeet niet te spoelen en te droegen en beëindig het toilet eventueel met een hydraterende lotion.- Aanpak van urine-incontinentie- Correctie van voedingsstoornissen- Aanpassing het beddengoedZorg ervoor dat de lakens en hoeslakens goed glad zijn, zonder ze al te veel op te spannen. Ververs bevuilde of vochtige lakens onmiddellijk. Gebruik bij voorkeur katoenen lakens.- Gebruik van hulp- en preventiemateriaalHoewel dit materiaal het optreden van drukwonden niet voorkomt, stelt het dit wel uit. Het effect tegen doorligwonden hangt af van hun efficiëntie, het materiaal (lucht, water, gel ), hun vorm (matras, kussen, hielbeschermer ) en de werkingsmodus (statisch of dynamisch).