De preventie via statines - een cholesterolverlagend geneesmiddel - richt zich tot mensen met een hoog cardiovasculair risico. Uit een grootschalige studie met de naam HOPE-3 blijkt nu dat ook mensen met een matig risico en die dus nog relatief gezond zijn, er baat bij hebben. Moeten de artsen nu meer gaan voorschrijven?
Risico op hartinfarct daalt met 25 % bij gebruik van statines
Hart- en vaatziektes eisen wereldwijd 18 miljoen mensenlevens per jaar en veroorzaken jaarlijks minstens evenveel cardiovasculaire aandoeningen zonder fatale afloop. Ook een hoog LDL-cholesterolpeil (de zogenaamde slechte cholesterol) is verantwoordelijk voor 50% van het risico op een hartinfarct en een vierde van de ischemische cerebrovasculaire accidenten.
Statines* hebben bewezen dat ze doeltreffend zijn ter preventie van cardiovasculaire accidenten (een daling van 25% per millimol cholesterol), maar dat werd alleen aangetoond bij mensen met een hoog cardiovasculair risico (mensen die een hartinfarct of een cerebrovasculair accident achter de rug hebben of die meerdere risicofactoren hebben, waaronder verhoogde cholesterol). Statines verminderen het risico op een nieuwe hartaanval na een coronair accident algemeen gesproken met 30%.
Niemand stelt het nut van statines in vraag bij mensen met een hoog risico en heel weinig clinici zijn voorstander van het voorschrijven van de stof bij een laag risico. Maar hoe zit het voor patiënten met een intermediair of matig risico? In 21 landen werd een grootschalige studie ** verricht waaraan 13.000 patiënten hebben deelgenomen. Met een lage dosis statines alleen (in dit geval rosuvastatine, 10 mg per dag) kon het risico op een hartinfarct en een cerebrovasculair accident met bijna 25% verminderd worden. De combinatie van statines en bloeddrukverlagers (candesartan /hydrochloorthiazide) heeft het cardiovasculaire risico met 30% verminderd bij het geheel van de deelnemers en met 40% bij de patiënten met verhoogde bloeddruk. Dat is zeker een mooi resultaat.
Prof. Éric Bruckert,, hoofd van de dienst Endocrinologie-Metabolisme (Hôpital La pitié Salpêtrière, Parijs): “Het gunstige effect van statines is al eerder bewezen bij patiënten met een hoog risico. De HOPE-3 studie - en dat is geen verrassing - bevestigt dat effect nu ook voor mensen met een matig risico en geeft een gelijkaardige daling van het cardiovasculaire risico. HOPE-3 bevestigt dat het cholesterolpeil met statines verlagen effect heeft ongeacht het cholesterolpeil. De studie toont wel aan dat bloeddrukverlagers voorschrijven alleen nut heeft als er verhoogde bloeddruk (hypertensie) in het spel is”.
Moeten statines worden voorgeschreven aan alle mensen met een matig risico?
Deze mensen hebben nog geen cardiovasculaire aandoening gehad, maar hun risico bedraagt 10 tot 20% kans om iets op te lopen en maken 1 tot 5% kans om binnen tien jaar te overlijden aan een hart- en/of vaataandoening. Dat geldt voor mensen van gemiddelde leeftijd (ouder dan 55 jaar voor mannen en ouder dan 65 jaar voor vrouwen) met minstens één risicofactor (te grote tailleomtrek, roken, familiale antecedenten, enz.), maar die geen verhoogde cholesterol (hypercholesterolemie) hebben.
Prof. Yusuf is de hoofdauteur van HOPE-3: “De praktische implicaties op medisch vlak zijn enorm. Ik denk dat we statines in de toekomst op veel ruimere basis moeten gaan voorschrijven”.
Prof. Éric Bruckert: “Tot nu toe schreven we al statines voor aan patiënten met een matig of intermediair risico, maar enkel als ze aan de bovengrens zaten. Deze studie bevestigt het nut van statines voor alle patiënten met een intermediair risico, wat in de internationale aanbevelingen trouwens al gepromoot werd. Toch moeten we redelijk blijven: persoonlijk zou ik iemand met normale cholesterolwaarden, maar die zich in de onderste helft van het intermediaire risico bevindt, niet behandelen. Maar met deze resultaten zal de groep mensen die statines zullen krijgen hoe dan ook groeien”.
* Ze werken door het enzym te blokkeren dat in de lever verantwoordelijk is voor de aanmaak van cholesterol.
** ACC, 2-45 avril, Chicago ; Salim Yusuf et al. Cholesterol Lowering in Intermediate-Risk Persons without Cardiovascular Disease April 2, 2016DOI: 10.1056/NEJMoa1600176/ Etude co-financée par le laboratoire AstraZeneca, qui possède la molécule, et le Canadian Institutes of Health Research
Op basis van een interview met prof. Éric Bruckert, hoofd van de dienst Endocrinologie-Metabolisme (Hôpital La pitié Salpêtrière, Parijs).