Atopische dermatitis wordt vooral bepaald door erfelijke factoren.
Het proces dat de huidsymptomen veroorzaakt, is sinds kort beter bekend. De grootste boosdoener is een tekort aan filaggrine, een soort “cement” tussen de cellen.
Atopische dermatitis: waarover gaat dit?
Atopische dermatitis, vaak ook atopisch eczeem genoemd, verschijnt meestal al bij baby’s onder de drie maanden. In negen van de tien gevallen verdwijnt de aandoening in de puberteit.
Atopische dermatitis wordt vaak toegeschreven aan allergene stoffen in de voeding of in de lucht. Soms gaat het om meerdere stoffen tegelijk die daardoor ook moeilijk te identificeren zijn.
Atopische dermatitis manifesteert zich eerst door rode, niet scherp afgelijnde vlekken met heel kleine blaasjes. Die blaasjes gaan daarna in groepjes staan, worden groter en scheiden vocht af. Daarna drogen ze in tot korstjes. Deze symptomen gaan meestal gepaard met jeuk. Atopische dermatitis kan ook verergeren onder invloed van externe factoren, zoals koude, het dragen van ruw textiel zoals wol, enz.
Erfelijke factoren bij atopische dermatitis
Bij atopische dermatitis zijn er verschillende genen in het spel. Men spreekt daarom van een polygenetische aandoening.
Atopische dermatitis is een ziekte die hoofdzakelijk erfelijk bepaald wordt.
Bij eeneiige tweelingen is de kans dan ook vrij groot dat beide kinderen atopische dermatitis krijgen (95 %!). We weten ook dat een kind van wie de vader en/of de moeder een vorm van allergie heeft (dermatitis, astma, hooikoorts, voedselallergie, enz.) veel kans maakt om atopische dermatitis te krijgen.
Hygiëne als mogelijke verklaring voor atopische dermatitis
Maar de erfelijkheidsfactor verklaart niet alles. De laatste jaren wordt er in de bevolking een toename van atopische dermatitis vastgesteld. Zo’n 15 tot 20 % van de kinderen zou er nu al last van hebben.
Wetenschappers zien hygiëne als een mogelijke verklaring voor die stijging. Deze theorie gaat ervan uit dat onze 'veilige' leefgewoonten allergieën bevorderen. Hoe minder iemand in zijn eerste levensfase wordt blootgesteld aan stof, dieren en zelfs zogenaamde voedseldiversificatie, hoe groter de kans dat hij een allergie ontwikkelt.
Studies tonen bijvoorbeeld aan dat atopische dermatitis minder voorkomt bij mensen die op het platteland zijn opgegroeid. Tegenwoordig wordt borstvoeding niet meer als een fundamenteel beschermende factor beschouwd voor atopische dermatitis. Moeders met atopisch eczeem kunnen dus vrij beslissen of ze al dan niet borstvoeding geven.
De rol van filaggrine
Enkele jaren geleden hebben wetenschappers ook het proces blootgelegd dat bij atopische dermatitis door de genen wordt uitgelokt. Mensen met atopische dermatitis hebben namelijk gemeen dat ze niet genoeg filaggrine kunnen produceren. Dat is een eiwit dat zorgt voor de stevigheid tussen de huidcellen en als het ware de rol van cement speelt. Dat tekort aan filaggrine leidt tot vochtverlies, waardoor de huid uitdroogt.
Een tekort aan filaggrine maakt iemand ook gevoeliger voor infecties. De bacteriën en virussen kunnen via de barstjes namelijk veel makkelijker in de huid dringen.
Nu de rol van filaggrine bekend is, heeft men meer inzicht in de aandoening en kan de behandeling beter worden aangestuurd. Met verzachtende crèmes kan niet alleen het probleem van de droge huid verholpen worden, maar kan ook het “cement” hersteld worden!
Met dank aan dr. Dominique Tennstedt