Artrose is een veel voorkomende reumatische aandoening.
Vooral bejaarde mensen - maar niet alleen zij - hebben er last van.
Wat zijn de tekenen van artrose?
En hoe herkent u die gewrichtsziekte?
De factoren die artrose bevorderen, zijn leeftijd, van het vrouwelijke geslacht zijn, erfelijkheid, een gewrichtsinfectie, een gewrichtsletsel, overgewicht, het dragen van zware lasten, slechte houdingen en ontstekingsziekten.
Artrose is te wijten aan mechanische slijtage van de gewrichten.
Met het ouder worden gaat overbelasting van de gewrichten of elk ander gewrichtsprobleem het kraakbeen beschadigen, waardoor het wegslijt en uiteindelijk enkel nog het blote bot overblijft. Dat proces geeft vooral pijnklachten.
Wat zijn de typische symptomen van artrose?
Pijn
Dat is het voornaamste symptoom van deze gewrichtsaandoening. Aanvankelijk is het nog een doffe en matige pijn, maar later kan de pijn fel en plots opkomen met opstoten. Die pijn manifesteert zich dan en wordt erger bij bewegingen, een ongewone inspanning, een gewone wat langere wandeling, maar ook bij langdurig rechtstaan of zitten. De pijn verdwijnt dan weer in een liggende houding. ’s Ochtends bij het opstaan is de pijn dan ook minder erg of zelfs helemaal afwezig, maar in de loop van de dag wordt hij erger naarmate de gewrichten met artrose meer belast worden.
In de loop der jaren komt de pijn almaar vaker voor en steekt hij zelfs bij elke beweging de kop op. Zelfs ’s nachts doet het gewricht pijn, waardoor de slaap wordt verstoord en de patiënt vermoeid raakt.
Ochtendstijfheid
Naarmate het artroseproces vordert, komt er bovenop de pijn nog een ander typisch symptoom: het gewricht voelt ’s ochtends stram aan, waardoor de gewrichten eerst soepel gemaakt moeten worden.
Ook hier is de stramheid in de eerste fase nog beperkt en gaat ze ook snel weg. Maar naarmate de artrose erger wordt, neemt het «soepel maken» van de gewrichten ‘s morgens almaar meer tijd in beslag en kan de stramheid ook overdag optreden bij langdurig stilzitten, bijvoorbeeld in de bioscoop.
Kraken van het gewricht
Bij gevorderde artrose gaan de gewrichten kraken. Bij het bewegen van de knie of de vingers kan er plots een krakend geluid optreden. Dat geluid ontstaat omdat de botjes van het gewricht over elkaar schuren en er geen kraakbeen meer is dat ze beschermt.
Van artrose naar artritis…
Artritis wordt veroorzaakt door een ontsteking van het gewricht. De oorzaak van artritis is dus anders en ook de symptomen verschillen. De pijn is hier permanent, wordt heviger in de tweede helft van de nacht en is ’s ochtends bij het opstaan het ergst.
Pijn die vooral overdag en bij inspanningen opkomt, zal dus eerder op artrose wijzen. Pijn die vooral ’s nachts en ‘s ochtends aanwezig is, wijst eerder op artritis. Maar opgelet, dat onderscheid vervaagt en verdwijnt zelfs naarmate de artrose erger wordt. Met de tijd kan artrose bovendien een ontsteking in de gewrichten veroorzaken en dus verder evolueren naar artritis.
Société française de rhumatologie (SFR). Dr Charlotte Tourmente, Victoire sur l’arthrose, Éditions Alpen.